Zarejestruj    Zaloguj    Dział    FAQ

Strona główna forum » Grodziska Małopolskie » Podegrodzie Grodzisko Grobla




Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 3 ] 
 
Autor Wiadomość
 Tytuł: Opis
 Post Napisane: piątek, 16 czerwca 2017, 10:38 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43
Posty: 39258
Grodzisko Grobla. Na terenie otwartej, łużyckiej, a później wiślańskiej osady, w IX - X wieku wzniesiono gród, istniejący do połowy XIII w. Inni badacze datują jego istnienie na X/XI - XIII wiek. Zbudowany był on na planie trójkąta, otoczony drewniano-­kamienno-ziemnym wałem (szer. średnio 5 m), trzykrotnie palony i odbudowywany. Część mieszkalna znajdowała się w południowej części, na północnej znajdował się majdan. Drogi dojściowe i chodniki wyłożone były otoczakami. Równolegle do wału ciągnęły się zabudowania mieszkalne. Istnienia budowli kamiennych nie stwierdzono. W grodzie znajdował się jednak kościół, najprawdopodobniej romański, z XI w., stojący w tym samym miejscu co obecny, otoczony cmentarzem. Najpewniej tu właśnie mieściła się siedziba kasztelana sądeckiego, przed przeniesieniem jej do Nowego Sącza.

_________________
Obrazek


Góra 
 Zobacz profil  
 
 Tytuł:
 Post Napisane: piątek, 16 czerwca 2017, 10:38 
 


Góra 
  
 
 Tytuł: Re: Opis
 Post Napisane: poniedziałek, 30 lipca 2018, 09:23 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43
Posty: 39258
Opis:

Grodzisko położone jest w północno-zachodniej części Kotliny Sądeckiej, około 10 km na zachód od Nowego Sącza. Stanowisko zajmuje niewielki, izolowany cypel na lewym (północnym) brzegu Dunajca, na krawędzi wysoczyzny. Wypłaszczenie szczytowe cypla wyniesione jest 31 m ponad płaskie dno doliny, zbocza wzgórza są stosunkowo strome (ich nachylenie wynosi 35-40º). Podłoże naturalne cypla stanowi silnie spiaszczona glina zalegająca grubym, kilkumetrowym pokładem na szczycie i na zboczach wzgórza. W trakcie badań wykopaliskowych nie udało się dotrzeć do skalnego jądra wzgórza utworzonego najprawdopodobniej z piaskowca, podobnie jak sąsiednie wzniesienia w tej części Kotliny Sądeckiej (wysokość wzgórza wynosi 341,7 m n.p.m.). Plateau wzgórza, na którym położone jest stanowisko, ma kształt trójkątny (80 x 80 x 70 m), jego powierzchnia wynosi około 0,35 ha. Jest to równocześnie areał grodziska (wraz z wałami), zajmującego praktycznie całe wypłaszczenie szczytowe. Poniżej zachodniego narożnika grodziska znajduje się niewielkie wypłaszczenie o powierzchni nieco ponad 1 ara, być może jest to pozostałość po dodatkowych umocnieniach grodu od strony płaskowyżu (ten rejon stanowiska nie był badany). Opisywany cypel jest oddzielony od płaskowyżu, który znajduje się na zachód od niego, naturalnym siodłem o szerokości około 15 m. i głębokości około 4 m. Wały grodziska są obecnie prawie całkowicie niewidoczne, gdyż zostały w znacznej mierze zniwelowane w trakcie prac polowych, prowadzonych tu co najmniej od końca XVIII w. Mimo to jeszcze dzisiaj różnica wysokości między koroną zachodniego odcinka wału i dnem siodła wynosi około 8 m.

W trakcie badań w 1955 r. nie sporządzono (poza tzw. brukami - domniemanymi ulicami na majdanie grodu) żadnych rysunków rzutów poziomych odsłanianych warstw i obiektów. W związku z tym analiza sytuacji stratygraficznej w tym przypadku została oparta na rysunkach profili. Nie stanowi to zasadniczej przeszkody, gdyż wykopy miały szerokość 1 m, co pozwala zasadniczo na prawie pełną korelację profili głównych wymienionych odcinków. W przypadku wykopów z 1961 r. (A, B i C) sporządzono szereg rzutów poziomych odsłanianych warstw i obiektów na poszczególnych głębokościach. Zarówno te rzuty, jak i rysunki profili wykopów zostały wykorzystane w trakcie analizy sytuacji stratygraficznej w punktach badanych przez Z. Woźniaka. Podczas rekonstrukcji etapów zasiedlenia stanowiska korzystano zarówno z opublikowanych przez G. Leńczyka wniosków co do relacji stratygraficznych w eksplorowanych przez niego wykopach, dając jednak pierwszeństwo przeprowadzonej przez siebie analizie oryginalnej dokumentacji polowej. Podkreślenia wymaga, iż wnioski moje i G. Leńczyka w większości przypadków są zbieżne. Podobnie rzecz przedstawiała się w przypadku wyników badań prowadzonych przez Z. Woźniaka. Sytuacja stratygraficzna na wykopie I z 1955 r. doskonale charakteryzuje wielofazowe osadnictwo wczesnośredniowieczne na omawianym stanowisku. Należy zauważyć, iż znaczna miąższość warstw kulturowych od strony południowej wykopu (do 3,5 m) warunkowana była istnieniem na południowym krańcu plateau grodziska wielokrotnie odbudowywanej linii umocnień. Wał stanowił sztuczną przeszkodę, powodującą, iż w wyniku naturalnego procesu stokowego i wielokrotnie, intencjonalnie prowadzonych w okresie funkcjonowania grodu prac ziemnych i niwelacyjnych u podnóża wału doszło do akumulacji warstw kulturowych. Dokonana analiza stratygrafii omawianego wykopu pozwoliła wyróżnić trzy pewne i czwartą domniemaną, choć bardzo prawdopodobną, fazy budowy wału. Pierwsza (najstarsza) linia umocnie powstała na sztucznie zniwelowanym, prawie poziomym tarasie. Wał wybudowany został w konstrukcji przekładkowej (tzw. jednostronnej). Uchwycona szerokość wału wynosiła 4 m. Wykop nie objął niestety zewnętrznych partii wału, w związku z czym nie wiemy jaka była całkowita szerokość wału. Po pożarze ruiny wału zostały najprawdopodobniej celowo zniwelowane, aby uzyskać w miarę równą, zbliżoną do poziomu, podstawę do budowy nowej linii umocnień. Po upływie trudnego do określenia czasu od pożaru pierwszego wału podjęto budową drugiego z kolei wału. Sądząc po zachowanej in situ, prawie pionowej ścianie wewnętrznej trzonu tego wału jego wypełnisko, składające się z warstwy czystej gliny, ujęte musiało być drewnianymi, pionowymi ścianami. Nie posiadamy żadnych danych, dotyczących konstrukcji tych ścian. Biorąc pod uwagę analogie z innych wczesnośredniowiecznych grodzisk z terenu Polski, wał mógł być wzniesiony w technice zrębowej, ewentualnie ściany mogły być szalowane poziomo ułożonymi belkami lub dranicami, wspartymi na pionowych, wkopanych w ziemię słupach. Zachowana wysokość trzonu drugiego wału nieznacznie przekraczała 1 m (uchwycona szerokość ponad 2 m). Podejmując próbę rekonstrukcji rzeczywistej wysokości wału musimy brać pod uwagę również i to, że drugi wał wzniesiony został na intencjonalnie zniwelowanych pozostałościach pierwszego wału. Nie wiemy także nic o wyglądzie zewnętrznej części opisywanego wału - mogła być ona wyższa, niż część wewnętrzna. W sumie można stwierdzić bez większego ryzyka popełnienia błędu, że zewnętrzna ściana drugiego wału wraz z przedpiersiem liczyła minimum 3 m wysokości. Do wału od strony wewnętrznej przylegał rodzaj niezbyt zwartego bruku z otoczaków kamiennych, który był prawdopodobnie fragmentem uliczki dookolnej, biegnącej przy wewnętrznej ścianie wału. Trzeci wał został wzniesiony na ruinach drugiego wału i częściowo na stropie warstwy, która na skutek zmywania materiału z wyżej położonych partii majdanu grodu utworzyła się po jego wewnętrznej stronie. Wał ten prawie dokładnie odtwarzał technikę budowy wału drugiego. Jego trzon (uchwycony na szerokości ponad 2 m) tworzyła czysta glina. Ściana wewnętrzna (pierwotnie zapewne zbliżona do pionu) podtrzymywana była przez pionowo wkopane słupy, na których zwęglone resztki natrafiono w warstwie popożarowej, zalegającej na wewnętrznym stoku ruin wału. Przy wewnętrznej ścianie zalegał niezbyt zwarty bruk szerokości ok. 2 m, złożony z dużych otoczaków, zapewne będący pozostałością dookolnej, przywałowej uliczki. Funkcjonowanie wału kończy pożar. Stosunkowo najmniej czytelne wydają się pozostałości czwartego wału. Tworzyły go warstwy żółtej i brunatnej gliny, zalegające w formie grubego na ponad 1 m „płaszcza” na ruinach trzeciego wału. Biorąc pod uwagę ułożenie tych warstw, a także fakt zalegania pod spągiem najniższej z nich warstwy pożarowej korony starszej linii umocnień, z dużą dozą pewności możemy przyjąć, że warstwy te były w istocie pozostałościami czwartej, ostatniej fazy wału. Odnośnie do tej linii obwałowań posiadamy stosunkowo najmniej danych co do techniki budowy. Biorąc pod uwagę zalegające pod opisywanym wałem ruiny trzech starszych linii umocnień możemy przypuszczać, że jego wysokość przekraczała zapewne 4 m. W warstwach związanych z ostatnią fazą wału brak było wyraźnych śladów jego pożaru.

Wykop A-B z 1961 r. umiejscowiono w odległości około 4 m od północnej krawędzi plateau grodziska, w jego NE narożniku. W trakcie eksploracji nie uchwycono w nim pozostałości umocnień grodu. Mimo to należy przypuszczać, iż linia wału nie mogła być zbyt odległa od wykopu, gdyż w innym razie nie doszło by do zakumulowania w tym miejscu warstw o grubości dochodzącej przeciętnie do 70-90 cm. Bez tego rodzaju sztucznej bariery tworzące się warstwy byłyby kalafior zmywane w wyniku naturalnych procesów stokowych. Analiza stratygraficzna dowiodła, że na badanych odcinkach natrafiono na pozostałości wielofazowego, intensywnego osadnictwa. Dostępne dane pozwalają stwierdzić, że mieliśmy tu do czynienia z co najmniej pięcioma kolejnymi fazami zasiedlenia tego rejonu grodu.

Wykop C z 1961 r. umiejscowiono w narożniku NW grodziska. Odkryto tu nikłe pozostałości wału i kilku funkcjonujących w tym samym czasie obiektów. Synchronizacja uchwyconej tu linii umocnień z którąś z czterech faz wału, zidentyfikowanych na wykopie I z 1955 r. nie jest możliwa. Wydaje się wszakże pewne, że nie mógł być to wał najstarszy, gdyż ten wzniesiono w całkiem odmiennej technice (przekładkowej). Wyjaśnienia wymaga problem nieobecności w tym rejonie grodziska reliktów pozostałych trzech faz wału. Do wyboru mamy kilka hipotez, w tym dwie skrajne. Według pierwszej z nich również w tym punkcie grodziska przebiegały cztery kolejno budowane linie wału, z tym że nie biegły one dokładnie po tej samej linii. Zgodnie z tą hipotezą pozostałości kolejnych wałów winny zalegać na zachód od opisanego wykopu. Druga hipoteza zakłada, że w tym rejonie biegła tylko jedna linia wału. Pozostałe linie umocnień albo przebiegały w większej odległości od uchwyconego w wykopie C wału, albo też cztery fazy wału w wykopie I z 1955 r. to tylko kolejne fazy naprawy tego konkretnego odcinka obwałowań. Druga możliwość wydaje się zdecydowanie mniej prawdopodobna, przede wszystkim ze względu na zastosowanie zupełnie różnych technik budowy wałów kolejnych faz w rejonie wykopu I, jak i na stosunkowo długi okres istnienia grodu. Ponieważ wynosił on co najmniej 150 lat, trudno byłoby sobie wyobrazić, aby na jakimś odcinku drewniano-ziemny wał nie wymagał dość zasadniczych napraw. Rozwiązanie przedstawionego problemu mogą przynieść jedynie dalsze prace wykopaliskowe.

Typ obwałowań:

Technikę budowy wału możemy rekonstruować jedynie w oparciu o wyniki badań w wykopie I, gdzie odsłonięto relikty czterech faz umocnień. Odnośnie do pierwszej fazy wału możemy stwierdzić jedynie, iż wzniesiono go w technice tzw. przekładki jednostronnej (złożonej z jednego stosu). Uchwycona szerokość wału wynosiła 4 m, w związku z czym wysokość trzonu wału mogła również odpowiadać tej wartości. Nie wiemy jak wyglądała ściana zewnętrzna tego wału, a więc najbezpieczniej będzie przyjąć, iż reprezentował on typ WIIIA1. Druga faza wału, wzniesiona na zapewne celowo zniwelowanych reliktach pierwszej fazy wału, posiadała gliniaste wypełnisko, ograniczone pierwotnie od strony wewnętrznej pionową drewnianą ścianą o nieznanej konstrukcji (zrębowa lub szalunek). Podobnie przedstawiała się konstrukcja trzeciej fazy wału, przy czym w tym przypadku jego ścianę wewnętrzną wspierały pionowo wkopane słupy, w związku z czym można tę linię umocnień zaliczyć do typu WIVC1. Szerokość wału drugiej i trzeciej fazy wynosiła ponad 2 m (nie więcej jednak, niż 4 m), wysokość od strony zewnętrznej wynosiła zapewne między 2 a 3 m. Czwarta faza wału zachowana była najgorzej, w związku z czym trudno powiedzieć coś o technice jego budowy poza tym, że była to konstrukcja drewniano-ziemna.

Dotychczasowe wyniki badań wskazują bardzo wyraźnie, że trafna była hipoteza A. Żakiego, według której siedzibę sądeckiej kasztelanii, znanej ze źródeł pisanych, można identyfikować z grodziskiem na wzgórzu „Grobla” w Podegrodziu. Prawdopodobne wydaje się także przypuszczenie, że w Podegrodziu jako pierwszy wzniesiono gród na wzgórzu „Zamczysko” (w ciągu XI w., zob. niżej), a dopiero po jego porzuceniu rozpoczęto budowę wałów grodu na „Grobli”. Po raz pierwszy kasztelan sądecki został wymieniony w źródłach pisanych w 1224 r. W latach 1272-1315 kasztelanowie sądeccy „znikają” ze źródeł pisanych, podobnie jak kasztelanowie bieccy (w latach 1278-1317). K. Buczek (1970B, 17, przypis 67) przypuszczał, że wiązało się to ze zmianą podległości tych ziem na rzecz dominium sądeckiego, pozostającego od 1257 r. jako darowizna księcia Bolesława Wstydliwego pod władaniem jego żony, księżnej Kingi, pierwszej przeoryszy klasztoru starosądeckiego klarysek.

Znaleziska:

W trakcie badań prowadzonych przez G. Leńczyka odkryto w wykopie I między metrem 10 i 11 wyłożone kamieniami palenisko o średnicy około 60-80 cm. Wokół niego nie natrafiono na wyraźne pozostałości budynku. Pozycja stratygraficzna tego obiektu wskazuje, że mogło on funkcjonować w tym czasie co ostatnia faza wału, lub już po zaprzestaniu jego użytkowania. Trudno określić funkcje kilku jam, uchwyconych w profilach wykopu I, wkopanych w calec w wyżej położonej części majdanu. Przy wewnętrznej podstawie wałów pierwszej, drugiej i czwartej fazy odkryto w obu profilach przekopu biegnące równolegle do wewnętrznej ściany wału bruki. Składały się one z dość dużych, niezbyt gęsto ułożonych otoczaków. Można przypuszczać, że tworzyły one rodzaj uliczki biegnącej przy wale, ewentualnie pełniły funkcję zabezpieczającą wał przed podmywaniem przez wody deszczowe i roztopowe. Na podobny bruk, szerokości 2,5 - 3 m, natrafił G. Leńczyk w wykopie III. Układ tego bruku pozwala na wysunięcie tezy, iż mogła być to pierwotnie moszczona kamieniami droga, biegnąca w kierunku domniemanej bramy grodu, w narożniku NW wału. Nieznana jest natomiast funkcja niecki o szerokości około 3 m i głębokości 1,5 m, wypełnionej gliną i dużymi otoczakami, odkrytej w wykopie II. Odmiennie przedstawiała się sytuacja rozpoznana przez Z. Woźniaka w wykopach A i B, gdzie rozpoznano liczne nawarstwienia i obiekty, pozwalające na wyróżnienie co najmniej 5 faz osadnictwa wczesnośredniowiecznego. Nie ma niestety podstaw do przeprowadzenia synchronizacji wyróżnionych tu faz osadnictwa z fazami budowy wału, rozpoznanego przez G. Lenczyka. Odkrycie na wykopach A i B m.in. paleniska i obiektu z domniemanym piecem kopułkowym tworzy przesłanki do postawienia tezy, że osadnictwo na terenie grodu miało trwały charakter. Potwierdza to odkrycie w trakcie badań kilku tysięcy fragmentów naczyń glinianych i blisko 2000 kości zwierzęcych. Nagromadzenie tak znacznej liczby zabytków tych kategorii w obrębie kilku niewielkich wykopów jest wymownym świadectwem intensywności procesu osadniczego.

Należy podkreślić, że datowanie wczesnośredniowiecznego grodziska „Grobla” opiera się przede wszystkim na analizie porównawczej odkrytej tu w trakcie badań ceramiki. Wynika to z faktu, iż jedyny zabytek, który mógłby ewentualnie pełnić rolę niezależnego wyznacznika chronologii, został odkryty poza kontekstem stratygraficznym, pozwalającym na uściślenie datowania którejś z wyróżnionych faz budowy wału i zidentyfikowanych w wykopie A-B faz zasiedlenia majdanu grodu. Chodzi tu o wspomnianą wcześniej żelazną ostrogę1. Okaz z Podegrodzia ze względu na U-kształtny kabłąk i dwupiramidalny, krępy kształt bodźca, usytuowanego na krótkiej szyjce zbliżony jest do typu II/3 według Z. Hilczerówny. Z kolei stosunkowo silne wygięcie kabłąka w rzucie z boju zbliża ostrogę do typu II/4. Pierwsza z wymienionych odmian datowana jest głównie na XI – 1. połowę XII w. (chociaż pojedyncze egzemplarze takich ostróg występują aż po początek XIII w.), druga z kolei jest datowaną na 2. połowę XII – początek XIV w. (Hilczerówna 1956, 43-58). W szerokim zakresie chronologię osadnictwa na „Grobli” określa też odkrycie topora typu IVe według A. Nadolskiego, datowanego na X-XIII w., jak i 2 przęślików z różowego łupku owruckiego, datowanych na terenie Polski również na X-XIII w. (Gabriel 1988A, 199-201; Sláma 1990; Wołoszyn 2007, 186-188). Przęśliki z różowego łupku wołyńskiego produkowane były na Rusi w okolicach Owrucza. Masowe ich występowanie odnotowuje się na terenie Rusi Kijowskiej, licznie występują także na obszarach zamieszkałych przez ludy bałtyjskie, jak i na terenie Polski. Stosunkowo niewielką liczbę przęślików wykonanych z tego surowca odkryto na Połabiu i w Skandynawii, brak ich natomiast zupełnie na terenach Słowiańszczyzny zachodniej, położonych na południe od linii Karpat.. Także i te zabytki nie pomagają w udzieleniu odpowiedzi na pytanie o chronologię poszczególnych faz osadnictwa.

W tej sytuacji podjęto próbę analizy porównawczej serii fragmentów naczyń z kilku warstw, co do których nie było wątpliwości, iż zostały odkryte w konkretnych jednostkach stratygraficznych. Chodzi tu o ceramikę odkrytą w kontekście stratygraficznym z drugą i trzecią fazą wału oraz najstarszy stratygraficznie obiekt (warstwę) na wykopie A-B. Precyzyjne określenie czasu wzniesienia pierwszej linii umocnień jest trudne. W warstwach trzonu wału natrafiono jedynie na kilka niecharakterystycznych skorup wczesnośredniowiecznych. Jeśli uznamy, iż między momentem wykonania tych naczyń a zdeponowaniem na wtórnym złożu ich szczątków w warstwach konstrukcyjnych wału nie upłynął zbyt długi okres, to z pewnymi zastrzeżeniami będziemy mogli podjąć próbę ramowego określenia daty wzniesienia pierwszej linii umocnień. Sięgając do analogii z przedlokacyjnego Krakowa można stwierdzić, że rodzaje ornamentów (poziome, szerokie żłobki), które reprezentują okazy z warstw konstrukcyjnych pierwszego wału na "Grobli", pojawiają się we wczesnośredniowiecznej ceramice krakowskiej w XI w. Tak też należałoby określić najwcześniejszą z możliwych dat wzniesienia tego wału. Nie można jednak wykluczyć, iż w rzeczywistości miało to miejsce nieco później, w początkach XII w. Brak niestety przesłanek, które umożliwiłyby dokładne datowanie momentu pożaru, który strawił pierwszy wał grodu. Nie wiemy też, jaka była przyczyna tego wydarzenia. W każdym razie destrukcja wału była na tyle poważna (przynajmniej w badanym punkcie grodziska), że zdecydowano wznieść kolejne umocnienia w zupełnie innej technice. Odkryte w warstwie VII, związanej z okresem funkcjonowania drugiej fazy wału, fragmenty naczyń niosą pewien zasób informacji, dotyczących jego datowania. Na podstawie analogii do ceramiki z przedlokacyjnego Krakowa można sądzić, iż przynajmniej niektóre z tych naczyń wykonane zostały nie wcześniej, niż po połowie XI w. Wskazuje na to obecność w tej serii zabytków brzegu zbliżonego do typu 34 lub 35 według K. Radwańskiego. Obiekty XI, XII, XIII, XVIa, XVIb, XVIIIa-b, XIX, oraz warstwy pakietu VIIb-c, VIII, IX, XIa powstały najprawdopodobniej przed wzniesieniem trzeciej fazy wału. Na podstawie odkrytych w tym rejonie (i na odpowiedniej głębokości) fragmentów naczyń można przypuszczać, iż wymienione jednostki stratygraficzne powstały w XI-XII w. Chronologię trzeciej fazy wału można określić jedynie ramowo, na podstawie analizy porównawczej odkrytych w związanych z opisanym wałem warstwach fragmentów naczyń, na XI - XIII w. Wskazuje na to obecność wśród fragmentów naczyń z warstwy Va (strop) brzegów zbliżonego do typu 32 lub 43 według K. Radwańskiego, które w Krakowie przedlokacyjnym występowały w tak określonym przedziale czasowym. W warstwach zalegających u podstawy czwartej fazy wału, jak warstwach współczesnych jego funkcjonowaniu, natrafiono na fragmenty naczyń, które w większości należy wiązać już z XIII w. Istotne jest również odkrycie w najstarszej stratygraficznie warstwie na odcinku A (IIIe i IIIf) wśród fragmentów naczyń znaleziono partie brzegowe, zbliżone do typu 43 według K. Radwańskiego, który w ceramice z przedlokacyjnego Krakowa pojawia się najwcześniej na przełomie X i XI w.

Do wyjątkowych znalezisk zaliczyć należy składaną wagę, odkrytą w wykopie C na głębokości 20 cm . Ramiona składanej wagi wykonane zostały z brązowego drutu o średnicy 3,5-4 mm. Przy końcach były one zdobione kilkoma pierścieniami. Środkowa, żelazna część wagi zachowana była gorzej. Rozstaw ramion wagi po ich rozłożeniu wynosił około 14 cm. Przy zabytku nie odkryto szalek. Opisywany okaz należy zaliczyć do wag typu 3 według klasyfikacji H. Steuera (H. Steuer 1987, 461-462, tam starsza literatura) lub typu 1a według podziału K. Wachowskiego (K. Wachowski 1974, 187). W trakcie badań przeprowadzonych przez Z. Woźniaka na grodzisku odkryto blisko 2000 kości zwierzęcych, spośród których dla 878 udało się oznaczyć przynależność gatunkową1. Kształtowała się następująco: Equus caballus (koń) – 7,9%, Bos taurus (krowa) – 59,6%, Capra hircus/Ovis aries (koza/owca) – 6,1%, Sus domestica (świnia) – 14,8%, Canis familiaris (pies) – 0,1%, Bos primigenius (typ turzy) – 0,2%, Bison benasus (żubr) – 0,7%, Sus scrofa (dzik) – 4,8%, Cervus elaphus (jeleń) – 4,9%, Capreolus capreolus (sarna) – 0,3%, Ursus arctos (niedźwiedź brunatny) – 0,2%, Castor fiber (bóbr) – 0,2%, Lepus europaeus (zając) – 0,1%.


Źródło: http://atlasgrodzisk.pl/

_________________
Obrazek


Góra 
 Zobacz profil  
 
 Tytuł: Re: Opis
 Post Napisane: poniedziałek, 4 marca 2019, 16:18 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43
Posty: 39258
Na terenie otwartej, łużyckiej, a później wiślańskiej osady, w IX - X wieku wzniesiono gród, istniejący do polowy XIII w. Inni badacze datują jego istnienie na X/XI - XIII wiek. Zbudowany był on na planie trójkąta, otoczony drewniano-kamienno-ziemnym walem (szer. średnio 5 m), trzykrotnie palony i odbudowywany. Część mieszkalna znajdowała się w południowej części, na północnej znajdował się majdan. Drogi dojściowe i chodniki wyłożone były otoczakami. Równolegle do walu ciągnęły się zabudowania mieszkalne. Istnienia budowli kamiennych nie stwierdzono. W grodzie znajdował się jednak kościół, najprawdopodobniej romański, z XI w., stojący tym samym miejscu co obecny, otoczony cmentarzem. Najpewniej tu właśnie mieściła się siedziba kasztelana sądeckiego, przed przeniesieniem jej do Nowego Sącza

Źródło: Zamki i grody Sądecczyzny, Jacek Zaremba, str. 3-19 [w:] Almanach Sądecki Nr 2(7), Nowy Sącz 1994, str. 13-14

_________________
Obrazek


Góra 
 Zobacz profil  
 
 Tytuł:
 Post Napisane: poniedziałek, 4 marca 2019, 16:18 
 


Góra 
  
 
Wyświetl posty nie starsze niż:  Sortuj wg  
 
Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 3 ] 

Strona główna forum » Grodziska Małopolskie » Podegrodzie Grodzisko Grobla


Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość

 
 

 
Nie możesz rozpoczynać nowych wątków
Nie możesz odpowiadać w wątkach
Nie możesz edytować swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz dodawać załączników

Skocz do:  
cron
To forum działa w systemie phorum.pl
Masz pomysł na forum? Załóż forum za darmo!
Forum narusza regulamin? Powiadom nas o tym!
Tłumaczenie phpBB3.PL