Niewielka dzielnica w zachodniej części Szprotawy (woj. lubuskie, pow. żagański). W czasach Mieszka I i Bolesława Chrobrego Iława była grodem na zachodniej granicy ich państwa. W roku 1000 Otton III pielgrzymował do grobu św. Wojciecha i tu właśnie, w Iławie, witał go Bolesław Chrobry. Wówczas została wymieniona w kronice Thietmara jako Ilva. Polski książę chciał olśnić cesarza swoim bogactwem. W pobliżu grodu, na rozległej równinie nad rzeką Bóbr, poustawiał swoich drużynników i możnowładców. Stali oni jak na paradzie, w wyrównanych szykach i w odświętnych strojach specjalnie przygotowanych na tę okazję. Każdy szyk miał swoją barwę. Wzbudziło to podziw cesarza.
W późniejszym czasie przy grodzie rozwinęła się osada – prawdopodobnie o charakterze targowym. Z czasem przekształciła się ona w oddzielne miasto – Szprotawę. Otrzymała prawa miejskie przed 1260 rokiem, była też kasztelanią. W XIV wieku znalazła się pod władzą Czech, potem Austrii i Prus. W województwie lubuskim znajduje się też miasteczko Iłowa (niem. Helbau). Uważa się, że również tu mógł stać gród opisany przez kronikarza w 1000 roku.
Wzgórze uważane za pozostałości wału grodowego. Na nim stoją budynki. Obok niewielki kościół romański św. Andrzeja Apostoła z XIII wieku. Według legendy na wzgórzu odprawiane były nabożeństwa pogańskie. Inna lokalizacja grodu w Iławie, to Wzgórze Miłości w Parku Słowiańskim w pobliżu rzeki Bóbr. W miejscu tym były prowadzone badania archeologiczne. Nie dały jednak zdecydowanej odpowiedzi na temat lokalizacji grodu.
Pas umocnień ciągnący się wzdłuż Bobru na północ i na południe od Szprotawy to Wały Śląskie (Chrobrego). Ich długość przekracza 100 km. Są to wały i rowy, w niektórych miejscach podwójne lub potrójne. Szerokość pasa umocnień dochodzi do 45 metrów. Obecnie wały mają do 1,5 metra wysokości, a rowy do 2 metrów głębokości. Najlepiej zachowały się w lasach. Prawdopodobnie zostały zbudowane w IX lub X wieku, lub później w okresie średniowiecza. Nie wiadomo, kto je zbudował, ani w jakim celu – tu jesteśmy skazani na domysły. Mogły powstać na rozkaz Mieszka I, aby chronić zachodnie rubieże jego państwa. Ale mogą też być starsze, jeszcze z epoki państw plemiennych. Wówczas ich rolą byłaby prawdopodobnie obrona przed napadami łupieżczymi niewielkich oddziałów z sąsiednich plemion
Źródło: Minęło 1000 lat, Przewodnik historyczno-krajoznawczy po Polsce, Andrzej Mirski, 2013, str. 82
_________________
|