|
|
Grodziska Polski
|
|
Teraz jest czwartek, 28 marca 2024, 21:20 Strefa czasowa: UTC
|
Strona 1 z 1
|
[ Posty: 9 ] |
|
Autor |
Wiadomość |
hadesssloakoon
|
Tytuł: Opis Napisane: niedziela, 6 maja 2018, 10:17 |
|
Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43 Posty: 39258
|
SANTOK - [1100-01] rps XIV w. Zutok (MPHn. 2, 84), 1124 [przymiotnik] Zutochanus (MPHn. 7/1, 30), 1208 kop. XVIII w. Santog (Wp. 1 nr 63), 1232 kop. 1260 Santhec (Wp. 1 nr 138), 1233 or. Zantok (Wp. 1 nr 146), 1238 rps XIV w. Santhok, 1244 rps XIV w. Santok (MPHn. 6 s. 4, 5), 1245 Zsanthoch (Wp. 1 nr 248), 1251 Zuantogh (PU 1 nr 543), 1256 or. Zantoch (Wp. 1 nr 336), 1260 or. Sanctoch (Wp. 1 nr 385, 387), 1278 or. [przymiotnik] Scantociensis (Wp. 1 nr 473), 1280 Santoch (Wp. 1 nr 491), 1288 or. Santok (Wp. 2 nr 619, 621), 1347 Czantoch (CDB A 18, 290), 1402 Zandekke (CDB A 24, 109), 1406 Czantich (CDB A 18, 323-324), 1407 Zantog, Santyg (OBA nr 922, 965), 1408 Santig (CEV nr 383), [1437?] Zøthog (MPHn. 9/2, 63), 1443 Czampter! (Neumark nr 949), [ok. 1450?] Tczantoch (KittelGrenzb 16), 1451 Alden-Tzantoch (Geschichtsquellen des burg- und schlossgesessenen Geschlechts von Borcke, wyd. G. Sello, t. 2/1, Berlin 1903, nr 140), 1451 Czantow (Neumark nr 1373), 1457 Alden Czantoch (CDB A 18, 422-423), 1944 Zantoch, gród kasztelański u ujścia Noteci [...] do Warty.
Źródło: Słownik Historyczno-Geograficzny Ziem Polskich w Śreniowieczu, Poznań , Część IV, str. 286-299
_________________
|
|
|
|
|
Reklama
|
Tytuł: Napisane: niedziela, 6 maja 2018, 10:17 |
|
|
|
|
|
|
hadesssloakoon
|
Tytuł: Re: Opis Napisane: niedziela, 6 maja 2018, 10:23 |
|
Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43 Posty: 39258
|
[Gród S. leżał w widłach Warty i Noteci, na wyspie odciętej od E sztucznym zapewne przekopem (KittelGrenzb 24). Po zmianie biegu Warty (po powodzi w 1751) grodzisko znalazło się na lewym jej brzegu, kilkaset metrów poniżej ujścia Noteci. Na N od Warty-Noteci powstało w XIV w. miasto (obecna wieś S.) [...] 2. Gród S. przyłączony do państwa piastowskiego ok. 965-970, stracony został przez Polskę w 1296 na rzecz Brandenburgii i odzyskany potem tylko na krótko w l. 1365-70 i 1433-37.]
Źródło: Słownik Historyczno-Geograficzny Ziem Polskich w Śreniowieczu, Poznań , Część IV, str. 286
_________________
|
|
|
|
|
hadesssloakoon
|
Tytuł: Re: Opis Napisane: niedziela, 6 maja 2018, 10:37 |
|
Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43 Posty: 39258
|
Losy grodu:
[Nie jest jasne, czy najstarszy gród z VIII/IX-X w. zbudowała ludność pom. czy polańska. Zbudowanie nowego grodu ok. 968-970 oznacza ustanowienie władzy piastowskiej. Być może w II połowie XI w. S. (spalony ok. tego czasu) znalazł się przejściowo w ręku Pomorzan.
[1100-01?] Pomorzanie wznieśli naprzeciw Z., który jest strażnicą i kluczem Królestwa (regni custodia et clavis), gród, tak wysoki i tak blisko położony, że widać z niego było wszystko, co się dzieje w Z.; ks. Zbigniew przybywszy z wojskiem nie zdołał nic przeciwko nim wskórać; dopiero młodziutki Bolesław [Krzywousty] gwałtownie na nich uderzył, zajął most i w pościgu doszedł aż do bram [nowego] grodu; Pomorzanie obawiając się, że wróci z większym wojskiem, sami zniszczyli swój gród i odeszli (Kronika Anonima Galla); [1101] gdy ks. Władysław Herman na dzień Wniebowzięcia NMP [15 VIII] przygotował uroczystość pasowania swego syna Bolesława, nadeszła wieść, że Pomorzanie oblegli Z.; Bolesław pospieszył przeciwko nim i odniósł zwycięstwo, a po powrocie przyjął od ojca pas.
1124 wyprawa misyjna bpa bamberskiego Ottona na Pomorze: ks. Bolesław [Krzywousty] kazał go odprowadzić do najdalszych kresów swego księstwa, do kasztelana sant. Pawła, który poprowadził go dalej z eskortą 60 rycerzy; za Wartą zaś oczekiwał już na nich ks. pom. Warcisław z ponad 300 zbrojnymi; stąd udali się do Pyrzyc.
1208 w S. wystawia dok. ks. Władysław Lask., a 1233 ks. Władysław Od.; 1234 Władysław Od. zawiera pokój z ks. śląskim Henrykiem [Brodatym] i oddaje mu cz. Wlkp. [na S] od rz. Warty oraz S. wraz z całym obszarem poniżej tego grodu.
1238 Niemcy zajmują S., a 1239 ks. śląski Henryk [Pob.] odzyskuje go z ich rąk; 1243 ks. śląski Bolesław [Rogatka] 60 grz. uzyskane ze sprzedaży dóbr bpowi wrocł. wypłaca swym rycerzom za utrzymanie (pro conservatione) grodu S.; 1244 ks. pom. Barnim wznosi nowy gród pod S.15, a Pomorzanie, którzy od dawna służyli w starym S. ks. Henrykowi [Pob.] i jego synowi Bolesławowi [Rogatce], wydają gród ks. [wlkp.] Przemysłowi; 1246 ks. śląski Bolesław [Rogatka] wkracza do Wielkopolski, a książęta Przemysł i Bolesław zawierają z nim ugodę i oddają mu grody S., Międzyrzecz i Zbąszyń; 1247 ks. pom. Barnim oblega S.; choć gród nal. do ks. śląskiego Bolesława [Rogatki], jako pierwszy do obrony spieszy Przemysł ks. wlkp.; Barnim wycofuje się, a Bolesław, widząc gorliwość Przemysła w obronie przed Pomorzanami, oddaje mu gród; 1251 Henryk wójt Z. śwd. dok. Barnima pom.; 1251 i 1252 ks. Przemysł I wystawia dokumenty w S. (1251 podczas budowy grodu).
1260 ks. Bolesław [Pob.] oddaje Konstancję c. swego zm. brata Przemysła za żonę Konradowi synowi [Jana] margr. brand.; wesele odbywa się w S., a jako posag Konrad otrzymuje kasztelanię sant., ale bez samego grodu; w ten sposób kasztelania ta odpadła od Królestwa Pol.; 1265 pewni łotrzykowie sascy zdobywają gród S. i wydają go margrabiemu brand.; ks. Bolesław przybywszy z wojskiem zawiera z nim ugodę i zgadza się na spalenie grodów w S. i Drzeniu, co też natychmiast uczyniono; 1266 ks. Bolesław Pob. odbudowuje mniejszy gród w S.; gdy tego dokonał, zjawił się margr. brand. z wojskiem i obległ S.; Bolesław obawiając się, że zginą jego rycerze zamknięci w grodzie, zawiera ugodę i poleca ponownie spalić S.; 1270 margr. brand. Otto [V Długi] odbudowuje ok. dnia Oczyszczenia NMP [2 II] gród w S. obok kościoła Ś. Andrzeja, korzystając z nieobecności ks. Bolesława [Pob.], który udał się właśnie do Krakowa; Bolesław ok. dnia ś. Grzegorza [12 III] odbudowuje zatem gród w Drzeniu, a 1271 zebrawszy wielkie wojsko wkracza do kasztelanii sant. i przez 3 dni ją pustoszy, niszcząc wiele wsi lokowanych na pr. niem. oraz m. Myślibórz; [odzyskanie S. przez Bolesława Pob. nastąpiło między 1272 a 1278]; 1280 ks. Przemysł II wystawia w S. dok. dotyczący Polichna; [1282-85] skarga Lubeczan, że ludzie margr. brand. za (iuxta) Z. złupili 30 grz. kupcowi lubeckiemu Ludwikowi de Volmezten; 1296 po śmierci króla Przemysła [II] margrabiowie brand. zajmują S.
1296-1365 S. nal. do Brandenburgii21: 1335 margr. Ludwik [Wittelsbach] nadaje Henningowi i Maciejowi braciom von Jagow, Klausowi ich kuzynowi oraz Henningowi i Arndowi z Uchtenhagen zamek Z. wraz z 1/2 cła w Z., z wsią Czechów i wszystkimi przynależnościami, z pr. rybołówstwa, łąką zw. Książęca (hertoghen wese), lasem i mostem, a także dochody ze wsi Sellin [obecnie Zieleniec], Bärfelde [obecnie Bolewice lub Smolnica?], Heinrichesdorpp [niezident.] i Mertensdorpp [Merzdorf, obecnie Małyszyn] w zastaw za 400 grz. brand.; 1337 miasto S. w ziemi landsberskiej należy, jak mówią, do rodziny Wedinghe [Winningen?]; 1353 margr. Ludwik zawiera ugodę z Betkinem von der Osten w sprawie rozliczenia ze sprawowania urzędu wójta Nowej Marchii; w sprawie S. ma dotrzymać warunków ustalonych ostatnio przez arbitrów w Landsbergu; 1353 margr. Ludwik potwierdza Betkinowi von der Osten posiadanie Z. – dok. unieważniony (confirmatio unius privilegii Betkini de Ost super Z., cassatum est: A. Czacharowski, Santok i Drezdenko w drugiej połowie XIV wieku,; 1353 Henryk von Brederlow wydaje margr. Ludwikowi zamek Cz., który kiedyś jego ojciec i on sam kupili od margr. za 70 i 12 grz., a w zamian otrzymuje od margr. w lenno Wysoką Puszczę k. Chojny [niem. Königsberg in Pommern]; 1360 Betkin von der Osten wójt Nowej Marchii wystawia dok. w S. ; 1363 Maciej i Arnold von Jagow ze swym bratem stryj. (patruus) Maciejem wystawiają dok. w Z.; 1364 działy między braćmi Ludwikiem Rzymskim i Ottonem [V Gnuśnym] margrabiami brand.: Otto otrzymuje ziemie za Odrą [Nową Marchię], w tym m. in. miasto Z.
Źródło: Słownik Historyczno-Geograficzny Ziem Polskich w Śreniowieczu, Poznań , Część IV, str. 287-288
_________________
|
|
|
|
|
hadesssloakoon
|
Tytuł: Re: Opis Napisane: niedziela, 6 maja 2018, 10:38 |
|
Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43 Posty: 39258
|
Gród:
[noty z XIV w. przy opisie walk pol.-brand. pod 1266 i 1270]: w S. były dwa grody [tzw. gród dwuczłonowy], mniejszy, w którym zwykł rezydować książę, oraz większy, gdzie mieszkali rycerze grodowi (milites castrenses) z pospólstwem i rzemieślnikami (populares et mechanici); gród S. był niegdyś bardzo wielki i mieszkali w nim liczni rycerze z pospólstwem i rzemieślnikami (milites castrenses cum popularibus et mechanicis; MPHn. 8 s. 121, 125 – Kronika wielkopolska); 1422 zeznanie o budowie wieży drewnianej.
Źródło: Słownik Historyczno-Geograficzny Ziem Polskich w Średniowieczu, Poznań , Część IV, str. 286
_________________
|
|
|
|
|
hadesssloakoon
|
Tytuł: Re: Opis Napisane: niedziela, 6 maja 2018, 10:40 |
|
Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43 Posty: 39258
|
Ślady grodu przy ujściu Noteci do Warty, na niskim terenie zalewowym. Pierwotny gród wzmiankowany w X wieku, stojący na wcześniejszym jeszcze założeniu, został przebudowany w XI i XII wieku z zastosowaniem konstrukcji drewniano-ziemnej. W XIII wieku był grodem kasztelańskim i odegrał dużą rolę w walkach książąt dzielnicowych. W 2 połowie XIII wieku zajęły Santok wojska brandenburskie, mimo że należał do dzielnicy wielkopolskiej. W latach 1278-1296 w rękach księcia Przemysława II, który gród przebudował. Po jego śmierci Santok ponownie zajęli margrabiowie brandenburscy i w roku 1317 oddali w lenno rycerskiej rodzinie von Osten. ZApewne w tym czasie została wzniesiona na grodzie wieża mieszkalna, otoczona specjalnymi obwarowaniami na dużo mniejszej przestrzeni niż gród Przemysława. W latach 1365-1370 Santok należał do monarchii Kazimierza Wielkiego. po którego śmierci ponownie został opanowany przez Brandenburczyków.
Źródło: http://www.zamki.pl/?idzamku=santok
_________________
|
|
|
|
|
hadesssloakoon
|
Tytuł: Re: Opis Napisane: niedziela, 6 maja 2018, 10:42 |
|
Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43 Posty: 39258
|
_________________
|
|
|
|
|
hadesssloakoon
|
Tytuł: Re: Opis Napisane: sobota, 8 grudnia 2018, 16:05 |
|
Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43 Posty: 39258
|
Grodzisko położone jest na suchej kępie piaszczystej, w widłach Warty i Noteci, na południowym brzegu Noteci na prawym, wschodnim brzegu Warty – obecnie na lewym z powodu zmiany koryta rzeki po powodzi w 1885 r.
Grodzisko w Santoku to wklęsły, dwuczłonowy obiekt. Pierwotnie kształt całego założenia w przybliżeniu kolisty, średnica około 240 m. Od strony północnej grodzisko zostało dość znacznie ścięte, co stało się w trakcie poszerzania koryta Warty. W północno-zachodniej części obiektu znajdował się stożek o średnicy około 40 m, który wznosił się około 10 m ponad lustro wody. Była to pozostałość późnego grodu na kopcu, który do czasów współczesnych przetrwał w stanie szczątkowym. W partii północnej znajdowały się też pozostałości wałów grodu wewnętrznego, do którego przylegało obszerne podgrodzie (tzw. gród zewnętrzny), otoczone wałem, jeszcze w 1932 r. wznoszącym się na wysokość 5 m, zaś w 1958 r. 3 m. W części środkowej grodziska znajduje się niewielkie wyniesienie z fragmentem wału wewnętrznego.
Historia:
Gród w Santoku był zasiedlony bez przerwy od końca VII do XIV w. Na początku na piaszczystej łasze powstała osada, którą następnie otoczono palisadą. Nie jest wykluczone, że już na przełomie IX i X w. gród był otoczony wałem drewniano-ziemnym. Około połowy X w. gród uległ zniszczeniu podczas pożaru, po czym, jeszcze w X stuleciu, został otoczony walem drewniano-ziemnym. W jego drugiej połowie na zewnątrz grodu założono podgrodzie otoczone wałem oraz fosą. Od przełomu X i XI w., obok dobrze prosperującego rolnictwa i rybołówstwa, datuje się rozkwit rzemiosła, zwłaszcza garncarstwa, skupionego prawdopodobnie głównie na podgrodziu. Pod koniec XI w. miał miejsce pożar grodu, co najpewniej wiązało się z walkami wojska pod wodza Bolesława Krzywoustego z Pomorzanami. W tym okresie Pomorzanie wznieśli na północnym brzegu Warty niedużą warownię, która była przez nich wykorzystywana do napadów na gród w Santoku. Zniszczony gród odbudowano, a w pierwszej połowie XII w. znacznie go rozbudowano. Z okresu od początku XIII do schyłku XIV w. pochodzą m.in. ślady kamiennej budowli o nieznanym przeznaczeniu oraz cmentarz. Pod koniec XIII w. przebudowano bramę, używając do tego cegieł, a także zaczęto zastępować drewniane ulice kamiennymi brukami. Przebudowę grodu kontynuowano w następnym stuleciu. Ostatni etap funkcjonowania stanowiska w Santoku wiąże się z kopcem z murowaną wieżą, otoczonym szeroką fosą, a istniejącym w XV w.
Stan i wyniki badań:
Grodzisko było przypadkowo odkryte podczas poszerzania koryta Warty w 1884 r. W latach 1932-1934 badania wykopaliskowe przeprowadzili niemieccy archeolodzy W. Unverzagt i O. Doppelfeld, zaś w 1958-1965 polscy badacze Z. Hołowińska i A. Dymaczewski. Na nowo prace wykopaliskowe podjęła ekipa pod kierownictwem K. Zamelskiej-Monczak w latach 1997-1999 i 2007-2008 oraz w 2012 r.
W trakcie badań archeologicznych ustalono m.in., że najstarszy gród był umocniony palisadą z pali sosnowych i miał bramę wzniesioną po jego północno-zachodniej stronie. Wewnątrz znajdowała się zabudowa mieszkalna oraz gospodarcza, a chaty i inne obiekty zbudowano w tzw. konstrukcji plecionkowej. Chaty były niewielkie i miały 4-5 m szerokości i 6-8 m długości. Najstarszy gród został spalony około polowy X w. i na jego miejscu powstał dwuczłonowy obiekt, otoczony wałem drewniano-ziemnym usypanym na drewnianych podwalinach, wzmocnionych konstrukcja hakową. Wnętrze grodu zostało zabudowane chatami zrębowymi, które stały przy ulicach, częściowo wymoszczonych drewnem.
W najstarszych warstwach osadniczych wyeksplorowano głównie fragmenty naczyń glinianych, ręcznie lepionych i tylko u góry obtaczanych. Początkowo wystąpiło niewiele przedmiotów metalowych, których liczba zwiększyła się w młodszych warstwach osadniczych. Ponadto w warstwach z IX wieku pojawiły się znaczne ilości wyrobów rogowych, wystąpiły również importowane paciorki szklane.
Jak poświadczają wyniki padań, pod koniec XI w. miał miejsce pożar grodu, a po odbudowie, w pierwszej połowie XII w. znacznie go rozbudowano, wzmacniając wał wewnętrzny z X w. przedwalem z zastosowaniem konstrukcji izbicowej. Prawdopodobnie znaczna część drewnianych konstrukcji została zniszczona podczas kolejnego pożaru grodu, który miał miejsce w połowie XII stulecia. Z burzliwymi dziejami warowni santockiej wiążą się znaleziska o charakterze militarnym: groty strzał i bełtów, fragmenty miecza oraz ostrogi. Z końcowego etapu jej funkcjonowania pochodzą ślady kamiennej budowli o nieznanej funkcji oraz cmentarz.
Grodzisko jest dostępne w czasie sezonu turystycznego, w czasie, kiedy funkcjonuje przeprawa na grodzisko przez Wartę, organizowana od strony wsi Santok.
Oprac. dr Krzysztof Garbacz
Żródło: https://zabytek.pl/pl/
_________________
|
|
|
|
|
hadesssloakoon
|
Tytuł: Re: Opis Napisane: niedziela, 24 lutego 2019, 11:31 |
|
Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43 Posty: 39258
|
Znane jako:
- Santok - Zantoch - Strażnica Królestwa - Klucz - Pollychener Werder - Wall - Wał - Burgwall - regni custodia et clavis - Zutok - Santog, Santhec - Zantok - Santhok - Santok - Zsanthoch - Zuantogh - Czantoch - Santoch - Santig - Zøthog - Czampter - Zandekke - Czantich - Zantog - Santyg - Tczantoch - Alden-Tzantoch
_________________
|
|
|
|
|
hadesssloakoon
|
Tytuł: Re: Opis Napisane: piątek, 12 kwietnia 2019, 13:09 |
|
Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43 Posty: 39258
|
Wieś w województwie lubuskim leżąca w widłach Warty i Noteci. Obecnie liczy niecały tysiąc mieszkańców. W czasach Mieszka I była to twierdza na granicy Wielkopolski, Pomorza Zachodniego i Niemiec. Strategiczne położenie zadecydowało o burzliwej historii. W VII wieku u ujścia Noteci do Warty powstała osada. W następnym stuleciu wybudowano gród otoczony palisadą, który panował nad szlakiem z Poznania do Szczecina. Bronił brodu przez Wartę i przejścia przez bagna nadnoteckie. W 964 roku w pobliżu rozegrała się bitwa między wojskami Wieletów i Polan. W tym czasie gród został zniszczony – możliwe, że przy okazji tej bitwy. Podczas panowania Mieszka I nastąpiła odbudowa, powstało również rzemieślnicze podgrodzie. Nowy gród miał wały drewniano-ziemne o konstrukcji hakowej. Strategiczne znaczenie Santoka zadecydowało o utworzeniu jeszcze w X wieku rejonu obronnego wokół niego. W skład rejonu wchodziła między innymi wieś Kłodawa nad rzeką Kłodawką. W Strzelcach Krajeńskich mieszkali łucznicy. Rejon ten został utracony w I-szej połowie XI wieku, a następnie odzyskany przez Kazimierza Odnowiciela. W XII wieku Gall Anonim określił Santok jako „strażnicę i klucz Królestwa Polskiego”. W uznaniu jego roli utworzono kasztelanię santocką. W okresie rozbicia dzielnicowego była to twierdza graniczna, z czasem opanowana przez Niemców.
Ślady grodziska widoczne w widłach rzek we wsi. Gród był zasiedlony od VIII do XIV wieku. Burzliwa historia spowodowała, że był wielokrotnie niszczony i odbudowywany. Archeolodzy naliczyli w tym miejscu cztery grody następujące po sobie. Pierwszy z nich był otoczony palisadą. Następne trzy miały wały drewniano-ziemne. Wykopaliska były prowadzone w latach 1932-34, następnie 1958-65 i ostatnio 1997-99. We wsi znajduje się Muzeum Grodu Santok – Oddział Muzeum Lubuskiego im. Jana Dekerta w Gorzowie Wlkp. Można obejrzeć przedmioty wydobyte na terenie grodu przez archeologów.
Źródło: Minęło 1000 lat, Przewodnik historyczno-krajoznawczy po Polsce, Andrzej Mirski, 2013, str. 25
_________________
|
|
|
|
|
Reklama
|
Tytuł: Napisane: piątek, 12 kwietnia 2019, 13:09 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Strona 1 z 1
|
[ Posty: 9 ] |
|
Teraz jest czwartek, 28 marca 2024, 21:20 Strefa czasowa: UTC
Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość |
|
|
|
Nie możesz rozpoczynać nowych wątków Nie możesz odpowiadać w wątkach Nie możesz edytować swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz dodawać załączników
|
|
|