Zarejestruj    Zaloguj    Dział    FAQ

Strona główna forum » Grodziska Lubelskie » Sąsiadka Grodzisko




Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 3 ] 
 
Autor Wiadomość
 Tytuł: Opis
 Post Napisane: niedziela, 12 lutego 2017, 21:54 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43
Posty: 39258
Grodzisko stanowi pozostałość historycznego grodu Sutiejsk, jednego z tzw. Grodów Czerwieńskich, leżącego na średniowiecznym szlaku łączącym Kijów z Krakowem. W skład wielohektarowego zespołu osadniczego Sutiejska wchodziły: gród właściwy, podgrodzie oraz otwarte osady przygrodowe.

Usytuowanie i opis

Grodzisko, zwane „Okopem“, znajduje się w centralnej części wsi Sąsiadka i przylega od południa do zwartego ciągu zabudowań wiejskich. Zajmuje powierzchnię ok. 30000 m². Usytuowane jest na krawędzi doliny Poru - lewego dopływu Wieprza, na lessowym wzgórzu pociętym od południowego wschodu i południowego zachodu dwoma jarami. Od południowego zachodu otacza je bagnista dolina Poru. W obrębie grodziska wyróżnia się trzy zasadnicze części oddzielone od siebie wałami i fosami: gród właściwy, podgrodzie i dodatkowe umocnienia w postaci wału zaporowego. Właściwy gród o powierzchni ok. 140 m² usytuowany był w miejscu najbardziej eksponowanym, odgrodzony od reszty pojedynczym wałem układającym się w czworobok o zaokrąglonych narożach. Wysokość dość dobrze zachowanego wału wynosi 3,5-6 m, szer. 12-15 m. Podgrodzie zlokalizowane między grodem właściwym, krawędzią jaru zach. i krawędzią doliny rzecznej opada ku północy i posiada powierzchnię 16 000 m². Bronione było wałem od północy i południowego-wschodu. Wejście na podgrodzie prowadziło od południowego-wschodu. Od tej strony znajdowała się trzecia część grodu o charakterze czysto strategicznym i wojskowym, broniona od wsch. jedną linią wału i fosą - dziś najbardziej zniszczona, bo łącząca się bezpośrednio z zabudową wsi Sąsiadka.Teren grodziska obecnie zajmuje nieużytek porośnięty trawą i krzewami. Obiekt niszczony jest na skutek silnej erozji, użytkowania drogi polnej i wybierania gliny, co powoduje osuwanie się skarpy od strony wschodniej i zachodniej.

Historia

We wczesnym średniowieczu (od XI do XII w.) funkcjonował na terenie dzisiejszej wsi Sąsiadka gród z podgrodziem, znany w przekazach pisanych jako Sutiejsk. Użytkowany był w ciągu trzech faz osadniczych: I faza od jego budowy w latach 30. XI w. prawdopodobnie przez Jarosława Mądrego do zdobycia i częściowego zniszczenia przez Bolesława Śmiałego w 1069 r., II faza po 1096 r. do pocz. XII w. i III faza datowana na XII w., związana z wykorzystaniem grodu m.in. przez Bolesława Krzywoustego jako wojennej bazy wypadowej. Zniszczenie warowni nastąpiło w XII w., prawdopodobnie w 1205 r. podczas wyprawy Romana, księcia włodzimierskiego przeciwko książętom polskim.

Sąsiadkę jako historyczny gród Sutiejsk i miejsce układów polsko-ruskich wymienia zapis w latopisie ruskim pod datą 1096 r., ale dotyczy on wydarzeń z 1076 r. Wzmianka z 1097 r. mówi o zajęciu Sutiejska przez księcia włodzimierskiego Dawida Igorowicza. Ostatni zapis źródłowy pochodzi z 1205 r. przy okazji wyprawy księcia włodzimierskiego Romana przeciwko książętom polskim. Pierwszym badaczem, który wskazał grodzisko jako historyczny Sutiejsk był Z. Dołęga-Chodakowski. Grodzisko jako ślad dawnego Sutiejska rozpoznał w 1927 r. K. Moszyński opierając się na analizie językowej obecnej nazwy Sąsiadka oraz topografii wsi.

Stan i wyniki badań

Badania archeologiczne na stanowisku prowadzono w l.1936 - 1939, 1946-1947 i 1949-1957 pod kierunkiem Z. Wartołowskiej (w pierwszych latach pod kierunkiem W. Antoniewicza). Objęto nimi powierzchnię 6140 m² na terenie grodu i podgrodzia. Pierwszy pomiar warstwicowy stanowiska wykonali B. Guerquin i Z. Sęczykowski w 1936 r. Plan sytuacyjno-wysokościowy stanowiska sporządzili K. Bęcek i J. Smok w 1985 r. Badania powierzchniowe AZP wykonali w 1989 r.: J. Buszewicz, J. Kuśnierz, R. Pomarański i A. Urbański. Grodzisko w Sąsiadce jest jednym z najpełniej przebadanych tego typu obiektów w Polsce. Ustalono w wyniku badań, że przed usypaniem wału grodu właściwego teren częściowo zniwelowano. Wał posiadał konstrukcję izbicową. Skrzynie zbudowane z belek drewnianych o długości ok. 3 m wiązano zrębowo na nakładkę i wypełniano lessem wybranym z fosy. Prostopadle do zewnętrznego brzegu wału zostały umieszczone drewniane ściany, na zwieńczeniu ustawiono palisadę, którą wzmocniła plecionka wylepiona gliną. Palisadę stanowił rząd potężnych pionowych słupów, których ślady w postaci dołków o średnicy 30-40 cm zarejestrowano we wszystkich badanych puntach na wale. Dodatkowo przedpiersie wału wzmocnione było bermą. Odsłonięto także od strony wjazdu na grodzisko relikty drewnianej wieży. Na majdanie grodziska odkryto dwuizbowy czworoboczny budynek mieszkalny z piecem, obiekt gospodarczy oraz studnię o średnicy 8 m eksplorowaną do głębokości 15 m. Podgrodzie powstało także na terenie częściowo zniwelowanym. Badania wykazały, że było ono otoczone wałem ziemnym (z wyjątkiem części bezpośrednio przylegającej do rzeki), który na odcinku północnym posiadał konstrukcję izbicową. Odkryte tu ślady izbic posiadały szer. ok. 3 m i zachowały się do wys. 0,5 m. Prace badawcze w obrębie podgrodzia ujawniły półziemiankowe domy o konstrukcji zrębowej, wewnątrz których znajdowały się po dwa piece kopułkowe. W bliskim sąsiedztwie chat znaleziono jamy gospodarcze oraz dwa piece wolno stojące. Badaniami objęto ponadto tzw. wał zaporowy - ziemne umocnienie bez śladów konstrukcji, które dodatkowo broniło dostępu do grodu, zbudowane w ostatniej fazie jego funkcjonowania. Zebrane zostały liczne zabytki ruchome, głównie fragmenty naczyń glinianych, także przedmioty metalowe, w tym wiele elementów uzbrojenia (m.in. miecz, topór, ostrogi i strzemiona, groty strzał i oszczepów), kościane, kamienne i szklane. Ciekawymi zabytkami są pisanki gliniane typu kijowskiego zdobione żółtą emalią. Na szczególną uwagę zasługuje znalezisko pięciu ołowianych pieczęci datowanych na koniec XI i pocz. XII w., na których napisy greckie wskazują, że należy je wiązać z osobą księcia włodzimierskiego Dawida Igorowicza.

Źródło: https://zabytek.pl/pl/obiekty/grodzisko-1482

_________________
Obrazek


Góra 
 Zobacz profil  
 
 Tytuł:
 Post Napisane: niedziela, 12 lutego 2017, 21:54 
 


Góra 
  
 
 Tytuł: Re: Opis
 Post Napisane: poniedziałek, 12 czerwca 2017, 14:33 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43
Posty: 39258
Znane jako:

- Sutiejsk
- Okop
- Sąsiadka,
- Sączieska
- Sąciaska
- Somciaska
- Siemciaska
- Sontaska
- Sonczaszka
- Sącziaska
- S'skh
- Sutěsk
- Sutaska
- Suteska

_________________
Obrazek


Góra 
 Zobacz profil  
 
 Tytuł: Re: Opis
 Post Napisane: wtorek, 30 stycznia 2018, 21:46 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43
Posty: 39258
Opis:

Zespół osadniczy składający się z grodu i podgrodzia, usytuowany na cyplu w paśmie wzgórz ciągnących się wzdłuż doliny Poru. Obiekt znajduje się w granicach wsi.

Zespół osadniczy jest usytuowany w paśmie wzgórz ciągnących się wzdłuż doliny Poru i stanowiących jej południową krawędź. Obiekt położony na stoku cypla wcinającego się w dolinę rzeki.
Prace wykopaliskowe na grodzisku w Sąsiadce realizowano w latach 1936-1957 (z przerwami łącznie 15 sezonów). Prowadzone były przez Zakład Archeologii Przedhistorycznej i Wczesnodziejowej Uniwersytetu Warszawskiego (1936-1939, 1946), Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie (1945) i od 1949 roku Zakład Archeologii Polski Uniwersytetu Warszawskiego. Pracami w terenie kierowali W. Antoniewicz i Z. Wartołowska. Łącznie przebadano 10116 m2 stanowiska obejmując gród, podgrodzie i międzywale. Całkowicie rozpoznano teren grodu o powierzchni 1370 m2. Ponadto założono 8 wykopów w rejonie wałów i 4 wykopy przecinające fosę (pow. 800 m2). Na terenie podgrodzia przekopano powierzchnię 7964 m2.

Zespół składał się z grodu (I) i podgrodzia (II) oraz międzywala (III) o powierzchni około 2 ha otoczonych umocnieniami. Gród został wzniesiony na planie czworokąta z zaokrąglonymi narożnikami. Majdan o wymiarach 35 x 35 m i powierzchni 0,12 ha otoczony był pojedynczym wałem (powierzchnia całkowita grodu – 0,56 ha; 75 x 75 m). Wał grodu (ozn. A-D wg Z. Wartołowskiej) miał szerokość u podstawy od 12 do 15 m i wysokość 3-6 m. Najwyższa część południowo-wschodnia osiągała wysokość 6 m, przy szerokości u podstawy 15 m. W narożniku SE i SW widoczne przerwy w przebiegu wału zinterpretowane zostały jako pierwotne wejścia na gród. W części południowej poza wałem grodu relikty fosy o szerokości około 16 m. Podgrodzie na planie nieregularnego czworokąta miało powierzchnię około 1,6 ha i zajmowało część stoku opadającego ku dolinie rzeki. Obecnie od zachodu i północy ograniczone jarem. Wał zachował się jedynie od strony SE i E. Miał szerokość 25 m, wysokość 12-14 m i kontynuował przebieg na linii południowego wału grodu. Całość założenia od strony S, SE i E była otoczona wałem odcinkowym o szerokości 16 m i wysokości 6-7 m. Jego przebieg w części środkowej zniszczyła droga. Pomiędzy wałami: grodu, podgrodzia i odcinkowym wydzielono obszar międzywala o zróżnicowanej powierzchni – najwęższy w części S (do 40 m) i najszerszy w części E (do 90 m).

Według Z. Wartołowskiej (1958) wyniki badań wału grodowego wykazały istnienie jego 3 faz. Wał fazy I został wzniesiony z rzędu skrzyń o wymiarach 3 x 3 do 3,5 x 3,5 m rozstawionych w odległościach 1-1,3 m ze względu na wystające końcówki belek. Według J. Poleskiego znaczna szerokość wału może sugerować istnienie drugiego rzędu skrzyń. Konstrukcje od wewnątrz wzmacniały najpewniej duże słupy drewniane, których negatywy pierwotnie były interpretowane jako stabilizacja podłoża. Wał fazy II został wzniesiony na rozwalisku wału I. Rekonstrukcję jego budowy po ponownej analizie danych przedstawił J. Poleski. Według niego konstrukcja wału składała się z dwóch ścian w formie palisady (zewnętrznej i wewnętrznej) oraz zapewne przegród poprzecznych, które tworzyły zamkniętą przestrzeń o szerokości do 3 m wypełnioną ziemią. Wał fazy III budził najwięcej znaków zapytania ze względu na mały zakres badań. Według Z. Wartołowskiej konstrukcję umocnienia tworzył nasyp ziemny ze wzniesionym na szczycie drewnianym przedpiersiem. Występujące wyraźne warstwy spalenizny wskazują, iż koniec funkcjonowania wałów I, II i III nastąpił w wyniku pożaru. W częściach SE i SW wału grodu odkryto dwa wejścia na grodzisko, które zinterpretowano jako przejścia bramne, o co najmniej dwóch fazach budowy. Bramy miały szerokość około 3 m, a ich konstrukcja składała się z dwóch ścian wykonanych z wbijanych pionowo pali. Wał podgrodzia został wzniesiony w technice skrzyniowej analogicznej do wału grodu fazy I i tak też wstępnie został wydatowany. Wał odcinkowy według Z. Wartołowskiej został wzniesiony w fazie III. Fosa, zapewne sucha, o warstwowym wypełnisku funkcjonowała najpewniej w fazie I i II.

Na majdanie grodziska zarejestrowano warstwę kulturową, odkryto półziemiankę z piecem, jamy zasobowe i gospodarcze oraz 3 szkielety, które autorka badań Z. Wartołowska łączyła ze starszym osadnictwem przedgrodowym (pradzieje lub najwcześniej koniec X-XI w.). Z okresem funkcjonowania I fazy grodu łączono studnię usytuowaną w północnym narożniku z podłożem wzmocnionym palikami, duży (8,5 x 5,5 m), dwufazowy (faza I i II grodu) budynek zlokalizowany w części zachodniej majdanu i bliżej nieokreśloną jamę. W fazie III wzniesiono czworokątny budynek o powierzchni 10,5 m2 określony jako gospodarczy. Na terenie podgrodzia zadokumentowano kilka czworokątnych półziemianek z piecami oraz dwa piece wolnostojące. Istnieje przypuszczenie, iż w okresie nowożytnym teren majdanu był wykorzystywany pod dziecięcy cmentarz, na co wskazywałoby odkrycie około trzydziestu pochówków dziecięcych i dwóch osobników dorosłych bez wyposażenia. Brak danych o stratygrafii pochówków oraz wzmianki o istnieniu starszych grobów pozostawiają tę kwestię nierozwiązaną. Podobne trudności interpretacyjne dotyczą istnienia osadnictwa przedgrodowego oraz trzech faz grodu.

Materiały z badań grodziska nie zostały opracowane poza kilkoma zabytkami prezentowanymi w publikacji Z. Wartołowskiej (1958) oraz opracowaniem elementów uzbrojenia autorstwa P. Strzyża (2006). W ciągu kilkudziesięciu lat zabytki były wielokrotnie przenoszone i magazynowane w różnych miejscach m. in. w Szczebrzeszynie, w Warszawie – PMA i Zakładzie Archeologii Polski UW. Obecnie przechowywane są w IA UW. Zabytki charakteryzują się różnym stopniem zachowania i sposobem metrykowania. Opracowanie materiałów z podgrodzia ukazało się drukiem w 2013 r.

Zespół grodowy w Sąsiadce jest identyfikowany z pogranicznym grodem Sutiejsk, który był wymieniany w ruskich źródłach pisanych pod rokiem 1074 oraz 1097. Pierwsza wzmianka dotyczyła zawarcia układu pokojowego pomiędzy Rusią i Polską. Druga związana była ze zdobyciem grodu przez Dawida Igorewicza księcia włodzimierskiego. Datowanie zespołu na X(XI?)-XIII wiek oparte jest głównie na danych pochodzących ze źródeł pisanych. Brak odniesienia do materiałów ruchomych poza opublikowanymi 5 pieczęciami Dawida Igorewicza księcia tmutorakańskiego (1082-1083), włodzimierskiego (1086-1098) i dorohobuskiego (1084-1086, 1100-1112). Analiza materiałów z podgrodzia wg J. Kalagi wskazuje na początek zespołu już w wieku X.

UWAGI: Brak publikacji planów wykopów, rycin obiektów, warstw i grobów oraz zabytków ruchomych, jak i całkowite przebadanie majdanu i większości podgrodzia utrudnia weryfikację danych.

Znaleziska:

Materiały z badań grodziska nie zostały opracowane. Ze studni na majdanie wydobyto 5 pieczęci Dawida Igorewicza (k. XI-pocz. XII w.).

Źródło: http://atlasgrodzisk.pl/component/panarcheowro/?view=details&location=575

_________________
Obrazek


Góra 
 Zobacz profil  
 
 Tytuł:
 Post Napisane: wtorek, 30 stycznia 2018, 21:46 
 


Góra 
  
 
Wyświetl posty nie starsze niż:  Sortuj wg  
 
Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 3 ] 

Strona główna forum » Grodziska Lubelskie » Sąsiadka Grodzisko


Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość

 
 

 
Nie możesz rozpoczynać nowych wątków
Nie możesz odpowiadać w wątkach
Nie możesz edytować swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz dodawać załączników

Skocz do:  
cron
To forum działa w systemie phorum.pl
Masz pomysł na forum? Załóż forum za darmo!
Forum narusza regulamin? Powiadom nas o tym!
Tłumaczenie phpBB3.PL