Zarejestruj    Zaloguj    Dział    FAQ

Strona główna forum » Grodziska Lubelskie » Guciów Grodzisko




Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 5 ] 
 
Autor Wiadomość
 Tytuł: Opis
 Post Napisane: niedziela, 19 lutego 2017, 18:57 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43
Posty: 39258
Grodzisko stanowi pozostałość dużego zespołu osadniczego z okresu wczesnego średniowiecza, jednego z najlepiej zachowanych w Polsce. W jego skład wchodziły: gród, otwarte osady przygrodowe i kilka cmentarzysk kurhanowych (liczących ob. od kilku do ponad stu kurhanów), położonych przeważnie wzdłuż lewego brzegu Wieprza. Unikatowy element w krajobrazie Roztocza.

Usytuowanie i opis

Grodzisko w Guciowie znajduje się w południowej części wsi, w odległości ok. 750 m na południowy zachód od budynku szkoły i na południe od skansenu „Zagroda Guciów”. Jest usytuowane na kulminacji wzgórza zwanego „Monastyr” lub „Starzyzna”, wznoszącego się ok. 100 m nad poziom doliny Wieprza. Powierzchnia grodziska wynosi ok. 9-10 ha i zajmuje działki prywatne. Ze względu na swoje położenie i wielkość jest zaliczane do wielkich grodzisk typu wyżynnego. Obiekt leży na nerkowatej w zarysie platformie szczytu wzniesienia, wybrzuszonej lekko w części południowej i opadającej łagodnie ku krawędziom. Od strony zachodniej, południowo-zachodniej i wschodniej ograniczają go urwiste zbocza, od strony północnej spadek w kierunku doliny Wieprza jest mniej gwałtowny. Obiekt zachował się w formie szczątkowej. W jego północno-zachodniej części znajdują się trzy linie wałów w partii nasypów, zachowane do wysokości 1 m, przedzielone głębokimi fosami. Znacznie mniej wyraźne pozostałości obwarowań od strony północnej w formie dwóch słabo widocznych podłużnych garbków wysokości kilkunastu centymetrów. Również od strony południowo-wschodniej, gdzie platforma łączy się łagodnie z sąsiednim terenem, można zauważyć jeden wyraźny i jeden lub dwa słabo czytelne garby - przypuszczalnie pozostałości rozoranych wałów zamykających grodzisko w łatwo dostępnej partii wzniesienia. Obecnie przeważająca powierzchnia terenu grodziska jest zajęta polami uprawnymi, zalesione są jedynie urwiste stoki oraz - w niewielkim stopniu - części północna i północno-wschodnia.

Historia

Grodzisko na terenie ob. wsi Guciów funkcjonowało we wczesnym średniowieczu (X-XI wiek). Stanowiło centrum dużego zespołu osadniczego, składającego się ponadto z otwartych osad przygrodowych i kilku cmentarzysk kurhanowych. Grodzisko w Guciowie po raz pierwszy zarejestrował Mikołaj Stworzyński na pocz. XIX wieku.

Stan i wyniki badań

Badania wykopaliskowe o charakterze sondażowym przeprowadziła w latach 1971-1972 H. Zoll-Adamikowa (Zakład Archeologii Małopolski IHKM PAN w Krakowie). Prace ograniczyły się do przebadania linii umocnień grodziska. Założono dwa wykopy badawcze: nr 1 (15 x 2 m) w rejonie wału w północno-wschodniej partii grodziska i nr 2 (8 x 1-1,8 m) w poprzek wału północno-zachodniego. Plan sytuacyjno-wysokościowy stanowiska wykonał w 1972 r. J. Fellmann. Badania powierzchniowe Archeologicznego Zdjęcia Polski stanowiska wykonała w 1983 r. H. Wróbel. Przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, że wały grodziska uległy dużemu zniszczeniu wskutek uprawy pół. W wykopie nr 1 zarejestrowano pozostałości wału silnie rozoranego wszerz. Warstwę ze śladami węgli drzewnych (najpewniej po spalonej górnej części wału) odkryto na odcinku 11 m, ale pierwotna szerokość wału była mniejsza. Prawdopodobnie stanowiła ją warstwa szerokości 4,5 m i dość jednolitej miąższości ok. 25-30 cm. Pod nią zarejestrowano pozostałości dolnych partii konstrukcji drewnianej wału w formie słabo zachowanych podłużnych elementów drewnianych ułożonych wzdłuż tej samej osi, prawie dokładnie prostopadłej do kierunku przebiegu wału. Układ ten wskazuje zastosowanie najpewniej tzw. konstrukcji przekładkowej wału, która polegała na układaniu warstw drewnianych pni na przemian poprzecznie i równolegle w stosunku do osi wału. W wykopie nr 2, założonym w miejscu, gdzie elementy obronne zachowały się najlepiej, zaobserwowano bardziej skomplikowaną konstrukcję wału - dwudzielność jego struktury. W części wewnętrznej wystąpił układ nawarstwień bez śladów konstrukcji, jedynie w dolnej warstwie tej części wału ziemnego zaobserwowano zwietrzałe bryły gliny z drobnymi kamieniami wapiennymi, stanowiące przypuszczalnie jego pierwotną podstawę. Z kolei w części zewnętrznej wału, pod warstwą humusu i piasku, piętrzyły się schodkowato trzy, cztery skrzyniowate pryzmy średnich i dużych kamieni wapiennych, osadzonych luźno w pokładzie gliny. Nie stwierdzono śladów drewna na obramowaniu tych skrzyń. Miały one długość ok. 1-1,3 m, wysokość ok. 0,5 m i stanowiły najpewniej tylko kamienną podwalinę pod wyższe, niezachowane drewniane konstrukcje skrzyniowe. W wyniku dokonanej próby rekonstrukcji wału ustalono, że pierwotnie w zewnętrznej części miał on wysokość ok. 3,5-4,5 m, szerokość podstawy (doliczając nasyp wału wewnętrznego) wynosiła zaś ok. 6,5 m. Część wewnętrzna o zapewne tylko ziemnej konstrukcji miała podstawę szerokości 3,5-4 m. Zarejestrowana dwudzielność w budowie wału wskazuje z dużym prawdopodobieństwem na dwufazowość jego budowy. Część wewnętrzna jest prawdopodobnie starsza, część z konstrukcją skrzyniową - młodsza. Inwentarz zabytków ruchomych na stanowisku był bardzo ubogi, ograniczony do kilkunastu fragmentów ceramiki naczyniowej.

Zabytek dostępny. Grodzisko leży na trasie szlaków turystycznych Roztocza i archeologiczno-przyrodniczej ścieżki edukacyjnej.


Źródło: https://zabytek.pl/pl/obiekty/grodzisko-1376

_________________
Obrazek


Góra 
 Zobacz profil  
 
 Tytuł:
 Post Napisane: niedziela, 19 lutego 2017, 18:57 
 


Góra 
  
 
 Tytuł: Re: Opis
 Post Napisane: czwartek, 1 lutego 2018, 22:27 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43
Posty: 39258
Lokalizacja:

Grodzisko położone jest na wzgórzu lessowym wznoszącym się powyżej doliny Wieprza. U podnóża rozciąga się wieś Guciów.

Grodzisko usytuowane na kulminacji i stoku lessowego wzgórza usytuowanego na krawędzi doliny Wieprza, wznoszącego się około 100 m ponad jej poziom dna oraz oddalonego od współczesnego koryta rzeki o 1 km.

Opis:

Wzniesienie zbudowane jest ze skał górnokredowych przykrytych miąższymi osadami lessowymi. Jego zbocza rozcięte wąwozami opadają stromo od strony zachodniej, południowo-zachodniej i wschodniej. Nieco łagodniejszy przebieg jest od północy. Teren grodziska w większości pokryty jest lasem, jedynie na majdanie znajdują się pola uprawne.

Prace wykopaliskowe na terenie grodziska zostały przeprowadzone w latach 1971-1972 pod kierunkiem H. Zoll-Adamikowej. Założono dwa wykopy – nr 1 (15 x 2 m) w obrębie wału I i nr 2 (1-1,8 x 8 m) na wale V. W 1995 roku H. Maruszczak wykonał prace terenowe w formie odwiertów i odkrywek geologicznych oraz zweryfikował przebieg wałów.

Majdan grodziska ma kształt wieloboku o zaokrąglonych narożach. Jego powierzchnia została określona na 5 ha (wg H. Zoll-Adamikowej) lub 9 ha (wg H. Maruszczaka). H. Zoll-Adamikowa wydzieliła łącznie 8 odcinków wałów (I-VIII), w tym część o przebiegu domniemanym (nr I, II, VI, VII, VIII). Wały były usytuowane od strony N i NW (5 odcinków na zboczu) oraz od strony SE (3 odcinki). Z kolei H. Maruszczak wyróżnił pojedynczy wał dookolny otaczający majdan oraz odcinkowy usytuowany od południowego wschodu. Od strony NW i N obejmującej zbocze wzgórza wydzielił 5 wałów, których kontynuację zaobserwował w rejonie NE wzgórza (dotychczas nieznane). Grodzisko w obrębie wałów miało powierzchnię 9 ha (wg H. Zoll-Adamikowej) lub 20 ha (wg H. Maruszczaka). Powyższe różnice wskazują na trudności w lokalizacji i interpretacji przebiegu umocnień i wymagają dodatkowych badań wykopaliskowych. Wały w formie nasypów ziemnych są usytuowane na dosyć stromych zboczach, obecnie porośniętych lasem, stąd wynikają trudności w ich lokalizacji. Dużym utrudnieniem jest również postępująca erozja stokowa niszcząca przebieg nasypów, jak również urozmaicona rzeźba terenu utrudniająca na lessowym oraz zalesionym wzgórzu interpretację przebiegu wałów. W wyniku badań z lat 70. na wale I (wykop 1) odkryto warstwę będącą najprawdopodobniej reliktem spalonej drewniano-ziemnej konstrukcji wału o szerokości około 4,5 m. Szczątki drewnianych bierwion zalegających prostopadle do linii wału sugerowały istnienie niesprecyzowanej konstrukcji, według autorki badań, być może przekładkowej (?). Pozyskane materiały ceramiczne z nasypu wału wskazywały na chronologię po X wieku. W wykopie 2 nawarstwienia wału zinterpretowano jako dwufazowe. Starszą fazę stanowił wał ziemny o szerokości około 4 m. Być może pozostałościami konstrukcji drewnianej był negatyw słupa (?) zarejestrowany na profilu wykopu. Młodszą fazę należy wiązać według H. Zoll-Adamikowej z konstrukcją kamienną wzniesioną w formie skrzyń o schodkowatym układzie, które wydatowano ceramiką na X-XI wiek. Odmiennego zdania jest w tej kwestii H. Maruszczak interpretujący pozostałości kamieni jako naturalne odsłonięcia surowca wapiennego u podnóża wzniesienia, gdzie usytuowany jest wał.

Chronologia obiektu - X-XI wiek (na podstawie ceramiki pozyskanej z wałów). Jednym z argumentów takiego datowania według H. Zoll-Adamikowej jest brak tzw. ceramiki białej typu kijowskiego pojawiającej się w XI wieku.

Badania archeologiczne:

- 1971-1972 (badania wykopaliskowe) H. Zoll-Adamikowa
- 1995 (odwierty geologiczne) H. Maruszczak

Miejsce przechowywania zbiorów:

- Instytut Archeologii i Etnologii PAn w Krakowie

_________________
Obrazek


Góra 
 Zobacz profil  
 
 Tytuł: Re: Opis
 Post Napisane: niedziela, 11 lutego 2018, 19:49 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43
Posty: 39258
Badania przeprowadzono w latach 1971–1972 pod kierunkiem H. Zoll-Adamikowej i
S. Alfawickiej. Wykonano 2 wykopy. Wykop 1 w rejonie wału I i wykop 2 w wale V [Zoll-
Adamikowa, 1974, s. 151–161, ryc. 18]. Uzyskano czytelny przekrój wału 5 oraz nieliczny materiał ceramiczny datowany na okres X/XI–XI w. [Zoll-Adamikowa, 1974,. W 1999 roku Dział Archeologii Muzeum Okręgowego w Zamościu uzyskał wiadomość, że w bezpośrednim sąsiedztwie znanego grodziska w Guciowie trwa ciągła eksploatacja gliny przez miejscową ludność. Po lustracji terenu okazało się, że wyrobisko zagraża wyraźnie widocznym wałom ziemnym hipotetycznego małego “gródka” oznaczonego i opisanego przez prof. H. Maruszczaka z UMCS w Lublinie.

Według hipotezy tego autora “gródek” położony na wyniosłym cyplu terenowym na zachód od grodziska oznaczonego jako stan. 7 [Zoll-Adamikowa 1974, s. 151–161, ryc. 3] miał bronić dostępu do źródeł wody. Sytuacja zastana w terenie przez archeologów wymagała pilnej interwencji archeologicznej. Badania wykopaliskowe polegały na przecięciu dwoma wykopami zwiadowczymi (o wymiarach 6×1 m) miejsc sugerujących obecność wałów ziemnych pochodzenia antropomorficznego, rozpoznanie ich budowy, charakteru i pozyskanie ewentualnych danych archeologicznych pomocnych przy określeniu chronologii i funkcji tych obiektów. Wykop nr 1 zlokalizowano we wschodniej części “gródka”, nad głębokim jarem oddzielającym go od grodziska (ryc. 2). Wykop nr 2, o identycznych wymiarach, wytyczono na północno-zachodnim skraju cypla. Wykop nr 1 przeciął wschodni odcinek wału ziemnego i odsłonił jego profil. Osiągnął głębokość 140 cm licząc od kulminacji nasypu. Wał od strony zewnętrznej jest wyraźnie czytelny w terenie. Posiada wysokość względną ok. 80 cm. W profilu zaznacza się wcześniejsza obecność płytkiego rowu, z którego prawdopodobnie brano ziemię do jego usypania. Stwierdzono obecność bardzo cienkiej warstwy humusu (5–7 cm) na zboczach wału; na jego kulminacji humusu niemal brak.

Świadczy to o młodej metryce obiektu lub jego intensywnej erozji. Identycznie zbudowany jest wał przecięty wykopem nr 2. Jest jednak wyraźnie niższy (do 20–25 cm). W warstwie nasypowej zarejestrowano obecność humusu pierwotnego – cienkiej warstwy przesyconej rozmytymi węgielkami drzewnymi (ryc. 4B). W obu wykopach i przekrojach wałów brak było jakichkolwiek śladów konstrukcji drewnianych czy też zabytków ruchomych pozwalających na datowanie obiektu oraz określenie jego funkcji. Wyniki sondażu archeologicznego przeprowadzonego na terenie hipotetycznego “gródka” pozwalają na weryfikację hipotezy H. Maruszczaka o obronnej funkcji badanego obiektu. Uwzględniając brak materiału zabytkowego, niską wysokość nasypu ziemnego przy istnieniu bardzo cienkiej warstwy (a miejscami braku wykształconego humusu) należy uznać, że podtrzymywanie postawionej przez H. Maruszczaka hipotezy jest nieuzasadnione.


Źródło: Badania Archeologiczne w Obrębie Wczesnośredniowiecznego kopleksu Osadniczego w Guciowie na Roztoczu (pow. Zamość, woj. lbelskie), Jezry Kuśnierz, Abdrzej Urbański [w:] Матеріали і дослідження з археології Прикарпаття і Волині, Вип. 12. 2008. С. 304–315

_________________
Obrazek


Góra 
 Zobacz profil  
 
 Tytuł: Re: Opis
 Post Napisane: niedziela, 11 lutego 2018, 19:51 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43
Posty: 39258
Znane w literaturze jako:

- Guciów
- Otrocz
- Monastyr
- Starzyzna
- Gródek

_________________
Obrazek


Góra 
 Zobacz profil  
 
 Tytuł: Re: Opis
 Post Napisane: poniedziałek, 25 listopada 2019, 20:28 
Offline

Dołączył(a): niedziela, 3 marca 2019, 07:21
Posty: 11
Propozycja rekonstrukcji układu grodziska oparta na analizie dotychczasowych zapisów o grodzisku, badań, map, obrazu w NMT i prospekcji terenowej: http://dawnodzis.blogspot.com/2019/11/grodzisko-w-guciowie-kolejna-proba.html


Góra 
 Zobacz profil  
 
 Tytuł:
 Post Napisane: poniedziałek, 25 listopada 2019, 20:28 
 


Góra 
  
 
Wyświetl posty nie starsze niż:  Sortuj wg  
 
Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 5 ] 

Strona główna forum » Grodziska Lubelskie » Guciów Grodzisko


Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość

 
 

 
Nie możesz rozpoczynać nowych wątków
Nie możesz odpowiadać w wątkach
Nie możesz edytować swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz dodawać załączników

Skocz do:  
cron
To forum działa w systemie phorum.pl
Masz pomysł na forum? Załóż forum za darmo!
Forum narusza regulamin? Powiadom nas o tym!
Tłumaczenie phpBB3.PL