Zarejestruj    Zaloguj    Dział    FAQ

Strona główna forum » Grodziska Kujawsko-Pomorskie » Wąbrzeźno Grodzisko 1




Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 2 ] 
 
Autor Wiadomość
 Tytuł: Opis
 Post Napisane: niedziela, 28 kwietnia 2019, 09:08 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43
Posty: 39258
Obiekt w Wąbrzeźnie [Zamek] jest jednym z tych, po których zachowało się wyjątkowo niewiele danych. Został on niemal całkowicie rozebrany; do dziś w terenie czytelne są tylko relikty wieży oraz fragmenty południowego skrzydła rezydencji biskupiej. Źródła historyczne są rówież skąpe – głównie dysponujemy lustracjami i wizytacjami zamku z XVII i XVIII wieku. Badania archeologiczne podjęte w 2010 roku, w ciągu dwóch sezonów pozwoliły zrekonstruować układ przestrzenny domu konwentu i przedzamcza. Rozpoznano również poziomy osadnicze i ustalono ich chronologię (Zamek biskupów chełmińskich 2014).

Z analizy źródeł historycznych wynika, że w okresie wczesnośredniowiecznym powstał gród i osada podgrodowa (więcej na ten temat – por. Historia Wąbrzeźna 2005). Ich ślady zachowały się na zachodnim brzegu jeziora, naprzeciwko rezydencji biskupów [...]. Miejsce to znajduje się w obrębie progu rynnowego, rozdzielającego wody dwóch jezior – Zamkowego i Frydek, wcześniej stanowiącego ich półwysep. Instniejąca tu osada o charakterze grodowym została silnie zniszczona i zdeformowana przez funkcjonujący od 1. połowy XIX wieku cmentarz ewangelicki. Pozostałości wczesnośredniowiecznego grodu czytelne są dziś w postaci masywu ziemnego o nerkowatej formie, długości około 60 m, szerokości około 20 m i wysokości około 5 m. Przeprowadzone do tej pory badania archeologiczne wskazują, że pierwotnie miał on kształt pierścieniowaty lub podkowiasty. Nie można jednoznacznie powiązać znalezisk ruchomych z reliktami wału obronnego i zabudową grodu. Badania przeprowadzone w 1992 roku wykazały co najmniej trzy poziomy osadnicze z wczesnego średniowiecza: pierwszy datowany na VII/VII–VIII wiek, drugi na X–X/XI wieku i XI/XII oraz 1. połowę XII wieku (Heym W. 1941, s. 57–94; Sławińska 1961; Poliński 1994, s. 184–190; Boguwolski, Kurzyńska 2001, s. 155–157; Czaja 2005, s. 77). Do osady grodowej prawdopodobnie odnosi się nazwa Wambrez, użyta po raz pierwszy w 1246 roku, oznaczająca „osadę wśród brzóz”. Gród został zniszczony po raz pierwszy podczas powstania Prusów około 1220 roku (Czaja 2005, s. 78). W 1243 roku, w dokumencie legata papieskiego Wilhelma z Modeny, ustanowiono cztery biskupstwa: chełmińskie, pomezańskie, warmińskie oraz sambijskie. Realizacja postanowień tego dokumentu nastąpiła trzy lata później, kiedy wielki mistrz Henryk von Hohenlohe przekazał biskupowi chełmińskiemu 600 łanów w Łozie, Wąbrzeźnie, Bobrowie i nad Drwęcą (Frycz, Kmieciński 1956, s. 20–22). Zahamowanie rozwoju osadnictwa ziemi chełmińskiej nastąpiło po drugim powstaniu pruskim w latach 1260–1283. Gród obronny z osadą targowo-rzemieślniczą usytuowaną na podgrodziu uległ zniszczeniu w latach 70. XIII wieku (Frycz, Kmieciński 1956, s. 18). Proces odbudowy struktur osadniczych nastąpił na przełomie XIII i XIV wieku (Czaja 2005, s. 79). Prawdopodobnie wówczas po drugiej stronie Jeziora Zamkowego powstała nowa osada, znalazła się ona na naturalnym wypiętrzeniu, naprzeciwko dawnego grodu strzegącego przeprawy przez bród (Frycz, Kmieciński 1956, s. 18; Birecki 2005, s. 12). Osada targowa, nazwana Friedeck, pierwotnie otoczona była obwarowaniami drewniano-ziemnymi, których budowę przypisuje się biskupowi Hermanowi von Prizne. Przedsięwzięcie to realizowane było prawdopodobnie równocześnie z budową zamku i kościoła (Słownik geograficzny 1893, s. 155; Heym B. 1902, s. 209; Frycz, Kmieciński 1956, s. 20; Powierski 1994, s. 193–194; Birecki 2005, s. 11–12). Nie ma obecnie między historykami zgody co do daty lokacji miasta. Według Benno Heyma założono je w 1251 roku (Heym B. 1902, s. 209). Przypuszczano, że Wąbrzeźno już przed 1246 rokiem było osadą targową typu miejskiego (Frycz, Kmieciński 1956, s. 21–25). Z tym poglądem nie zgadzali się historycy – Marian Biskup i Antoni Czacharowski, którzy uznali, że lokacja nastąpiła dopiero około 1330 roku (Biskup 1980, s. 403; Czacharowski 1999, s. 344) 8. Przeprowadzone w Wąbrzeźnie w latach 2011–2012 badania archeologiczne nie potwierdziły hipotezy o istnieniu pod ruinami zamkowymi wcześniejszego grodziska. W zbiorze naczyń ceramicznych pozyskanych podczas badań znalazły się pojedyncze fragmenty egzemplarzy pochodzących z pradziejów (neolitu, epoki brązu, okresu wpływów rzymskich). Nie znaleziono natomiast fragmentów naczyń z okresu wczesnego średniowiecza. Analiza stratygrafii i wydzielonych poziomów osadniczych na zamku wysokim oraz przedzamczu południowym nie wykazały również śladów osadnictwa datowanego na ten okres.

Źródło: Gród i zamek w państwie krzyżackim – miejsce tradycji czy tradycja miejsca?, Marcin Wiewióra, str. [w:] Archaeologia Historica Polona, TOM XXIV, 2016, str. 217-221

_________________
Obrazek


Góra 
 Zobacz profil  
 
 Tytuł:
 Post Napisane: niedziela, 28 kwietnia 2019, 09:08 
 


Góra 
  
 
 Tytuł: Re: Opis
 Post Napisane: niedziela, 28 kwietnia 2019, 09:10 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43
Posty: 39258
Datowanie:

faza I - VI/VII-VIII w., faza II - 2. poł. X-X/XI w., XI/XII-1. poł. XII w.

Obiekt silnie zniszczony i zdeformowany w ok. 75-80%, przede wszystkim przez użytkowanie terenu jako cmentarza ewangelickiego. Zachował się tylko fragment grodziska w postaci masywu ziemnego o nerkowatej formie, o długości ok. 60 m, szerokości ok. 20 m i wysokości ok. 5 m. Na podstawie dotychczasowych badań można sądzić, że pierwotnie gród wczesnośredniowieczny miał kształt pierścieniowaty lub podkowiasty. Stanowisko znajduje się w obrębie progu rynnowego, rozdzielającego wody dwóch jezior (Zamkowego i Frydek), wcześniej stanowiącego ich półwysep.

Na grodzisku w Wąbrzeźnie przeprowadzono badania archeologiczne o różnym zakresie: szerokopłaszczyznowe (W. Heym w 1940 roku), ratownicze (J. Grześkowiak w 1965 roku oraz J. Bojarski, W. Chudziak i D. Poliński w 1992 roku w ramach obecnego Instytutu Archeologii UMK w Toruniu) oraz sondażowe (1989 rok).

Podczas badań terenowych na obiekcie stwierdzono przemieszanie warstw kulturowych pochodzących z wczesnego i późnego średniowiecza, dodatkowo zostały one przemieszane i zniszczone w czasach nowożytnych i współczesnych. Sposób opracowania wyników badań z 1940 roku, które dostarczyły zdecydowanie najwięcej materiałów źródłowych, nie pozwala jednoznacznie powiązać znalezisk ruchomych z reliktami walu obronnego i zabudową grodu. Badania ratownicze w 1992 roku wykazały, że należy liczyć się z co najmniej dwoma poziomami osadnictwa grodowego we wczesnym średniowieczu (VII/VII-VIII wiek – domniemana faza grodowa oraz 2. połowa X-X/XI wiek i XI/XII-1. połowa XII wieku).

Wśród pozyskanych ruchomych materiałów źródłowych z wczesnego średniowiecza dominują fragmenty naczyń ceramicznych oraz kości zwierzęce; znaleziono także szpile i szydła z poroża oraz przedmioty żelazne, jednak ich przynależność chronologiczna budzi wątpliwości z powodu przemieszania warstw oraz nieprecyzyjnej eksploracji.

Źródło: http://www.icimss.edu.pl/custodes/index ... 2&Itemid=4

_________________
Obrazek


Góra 
 Zobacz profil  
 
 Tytuł:
 Post Napisane: niedziela, 28 kwietnia 2019, 09:10 
 


Góra 
  
 
Wyświetl posty nie starsze niż:  Sortuj wg  
 
Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 2 ] 

Strona główna forum » Grodziska Kujawsko-Pomorskie » Wąbrzeźno Grodzisko 1


Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość

 
 

 
Nie możesz rozpoczynać nowych wątków
Nie możesz odpowiadać w wątkach
Nie możesz edytować swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz dodawać załączników

Skocz do:  
cron
To forum działa w systemie phorum.pl
Masz pomysł na forum? Załóż forum za darmo!
Forum narusza regulamin? Powiadom nas o tym!
Tłumaczenie phpBB3.PL