Zarejestruj    Zaloguj    Dział    FAQ

Strona główna forum » Grodziska Warmińsko-Mazurskie » Weklice Grodzisko Szwedzki Szaniec




Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 3 ] 
 
Autor Wiadomość
 Tytuł: Opis
 Post Napisane: wtorek, 24 stycznia 2017, 00:49 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43
Posty: 39258
Przykład monumentalnego, wczesnośredniowiecznego, wyżynno-cyplowego, wieloczłonowego założenia obronnego z rozbudowanym systemem fortyfikacji stanowiącego element zespołu grodzisk w Weklicach.

Usytuowanie i opis

Grodzisko znajduje się na Wysoczyźnie Elbląskiej, ok. 1,5 km na północny -zachód od wsi Weklice, na wybitnie obronnym, wysokim, zalesionym cyplu usytuowanym pomiędzy dwoma bezimiennymi strumieniami. Grodzisko jest założeniem trójczłonowym. Najstarszy człon składa się z regularnego kwadratu otoczonego dwoma wałami i dwiema fosami. Na północny-zachód od pierwotnego założenia znajduje się jego drugi człon zabezpieczony od strony północnej wałem poprzecznym i dwiema niewielkimi fosami odcinającymi cypel od masywu Wysoczyzny Elbląskiej. Trzeci człon założenia znajduje się na południowym krańcu cypla.

Historia

Grodzisko pruskie znane w miejscowej tradycji jako Schwedenschanze. Na podstawie badań archeologicznych w 1925 r. wydzielono trzy fazy użytkowania grodu: I - do około 1235 r., II - 1235-1260/1275, III - okres po II powstaniu pruskim. Funkcjonowanie w tym miejscu dawnego grodu pruskiego udokumentowane zostało w kronice Piotra z Dusburga, który wspomina o Castrum Weklitze.

Stan i wyniki badań

Pierwsze badania wykopaliskowe przeprowadzone zostały w 1925 r. przez M. Eberta i B. Ehrlicha i w znacznej mierze dotyczyły głównego, najstarszego członu założenia obronnego. Odkryto wówczas pozostałości przekładkowej konstrukcji wału, która uległa pożarowi oraz resztki domostw. Po zewnętrznej stronie wału zarejestrowano pozostałości kamiennego muru i spalonej wieży obronnej. W 1982 r. Antoni Pawłowski przeprowadził kolejne badania na grodzisku w Weklicach, które koncentrowały się na pierwszym i trzecim jego członie. Na majdanie grodziska głównej części założenia odkryto kamienny bruk. Brak ruchomego materiału zabytkowego i pozostałości jakiejkolwiek zabudowy, sugeruje, że po zdobyciu grodu przez Krzyżaków usunięte zostały wszelkie pozostałości po Prusach - jego pierwotnych budowniczych i użytkownikach, a powierzchnia majdanu została wybrukowana.

Dostęp do obiektu ograniczony, głównie z powodu jego położenia na terenie dużego kompleksu leśnego, nacechowanego znacznymi deniwelacjami terenu i pozbawionego oznakowanych ciągów komunikacyjnych, co w znacznej mierze utrudnia prawidłową lokalizację stanowiska.


Źródło: https://zabytek.pl/

_________________
Obrazek


Góra 
 Zobacz profil  
 
 Tytuł:
 Post Napisane: wtorek, 24 stycznia 2017, 00:49 
 


Góra 
  
 
 Tytuł: Re: Opis
 Post Napisane: piątek, 23 czerwca 2017, 14:42 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43
Posty: 39258
Grodzisko znane w literaturze jako:

- Schwedenschanze
- Szwedzki Szaniec
- Weklice
- Wöklitz

_________________
Obrazek


Góra 
 Zobacz profil  
 
 Tytuł: Re: Opis
 Post Napisane: niedziela, 28 kwietnia 2019, 20:26 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43
Posty: 39258
Niezmiernie interesujący i jednocześnie niespotykany jest przypadek krzyżackiego obiektu/obiektów w Weklicach. Wiadomo, że pogezański kompleks obronny w tej miejscowości składał się aż z trzech grodów, rozlokowanych na wzniesieniach w odległości kilkaset metrów od siebie (stanowiska 1–3) [...]. Stwierdzona podczas badań wykopaliskowych na tych stanowiskach nikła miąższość warstwy kulturowej i niewielka liczba ruchomego materiału źródłowego wskazują, że były to założenia typu refugialnego [...]. Wszystkie trzy obiekty obronne datowane są podobnie – na XII–XIII wiek [...]. Z twierdzą krzyżacką należy łączyć najprawdopodobniej stanowisko 1 lub 2.

Pierwszy z obiektów to grodzisko trójczłonowe: człon I – pierwotne, najstarsze założenie grodowe, z dwoma wałami i dwiema fosami; człon II – na północny zachód od właściwego grodu, broniony od północy przez długi wał poprzeczny i dwie niewielkie fosy; człon III – na południowy wschód od właściwego grodu. Z kolei drugie, jednoczłonowe założenie ma fortyfikacje w postaci dwóch wałów i dwóch fos [...]. Zdaniem Maxa Eberta Krzyżacy zdobyli weklicki kompleks obronny i utworzyli w miejsce jednego z grodów (stanowisko 1) obóz warowny [...]. Obóz ten został zdobyty i spalony przez Prusów w czasie II powstania pruskiego [...]. W związku z tym, że w Weklicach są pozostałości trzech grodów o zbliżonej chronologii, trudno stwierdzić, którego dotyczy relacja Piotra z Dusburga. Badacze niemieccy oraz Antoni J. Pawłowski i Marek F. Jagodziński wskazywali na stanowisko 1.

Prace wykopaliskowe w 1925 roku prowadzili tam Bruno Ehrlich i Max Ebert; skoncentrowane były na członie I [...]. Na podstawie badań niemieckich i z lat 80. XX wieku można stwierdzić, że po opanowaniu grodu przez Krzyżaków majdan członu I został oczyszczony i wybrukowany, najprawdopodobniej nie powstała jednak żadna trwała zabudowa Odsłonięto ponadto fragment ziemianki, która przylegała do drewnianej wieży odkrytej w 1925 roku oraz inny tego rodzaju obiekt [...]. Warto także zastanowić się nad możliwością wskazania na stanowisko 2 (Grosser Schlossberg, Zamkowa Góra, Strażnik) jako miejsca lokalizacji fortalicji krzyżackiej. Wielkość, system fortyfikacji i położenie tego obiektu na jednym z najwyższych wzgórz w okolicy świadczą o jego pierwszoplanowej roli w weklickim zespole warownym [...]. W latach 1982–1983 prowadzono na tym stanowisku badania wykopaliskowe, przy czym największy wykop usytuowano w przejeździe bramnym. Odkryto w nim pozostałości spalonej wieży bramnej z obwodu zewnętrznego, podwaliny kamienne pod legary mostu oraz naroże budynku znajdującego się tuż przy wale i wieży bramnej. Wieża, o konstrukcji palisadowej w dolnej części i zapewne zrębowej w górnej, została wzniesiona na planie kwadratu o boku 3 m. Bezpośrednio do ścian przylegał wał o konstrukcji przekładkowej, zwieńczony palisadą. Odsłonięto także pozostałości dwóch budynków słupowych. W wykopie przecinającym fosę wewnętrzną, wał zewnętrzny i fosę zewnętrzną odkryto resztki stopy fundamentowej muru, zbudowanego z kamieni polnych łączonych gliną, który pierwotnie wieńczył koronę wału. Jego najniższa warstwa była zabezpieczona od północy ścianą oporową wykonaną ze słupów wbitych w płaszcz wału. Od strony fosy wewnętrznej znajdowała się gliniana ława-chodnik będąca, ciągiem komunikacyjnym obwodu warownego. W szczytowej partii wału odkryto ślady elementu obronnego z brukiem kamiennym (wieża?) [...].

Niestety, nie ma możliwości łączenia w sposób pewny któregokolwiek z odkrytych na stanowisku 2 obiektów z warownią Zakonu. Najprawdopodobniej Krzyżacy mogli dokonać tylko niezbędnych adaptacji pruskich elementów fortyfikacyjnych opisywanej twierdzy.

Źródło: Problematyka adaptacji i transformacji na przykładzie krzyżackich grodów z terenu Prus i Inflant, Dariusz Poliński, str. 261-283 [w:] Archaeologia Historica Polona, TOM XXIV, 2016, str. 268-269

_________________
Obrazek


Góra 
 Zobacz profil  
 
 Tytuł:
 Post Napisane: niedziela, 28 kwietnia 2019, 20:26 
 


Góra 
  
 
Wyświetl posty nie starsze niż:  Sortuj wg  
 
Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 3 ] 

Strona główna forum » Grodziska Warmińsko-Mazurskie » Weklice Grodzisko Szwedzki Szaniec


Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość

 
 

 
Nie możesz rozpoczynać nowych wątków
Nie możesz odpowiadać w wątkach
Nie możesz edytować swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz dodawać załączników

Skocz do:  
cron
To forum działa w systemie phorum.pl
Masz pomysł na forum? Załóż forum za darmo!
Forum narusza regulamin? Powiadom nas o tym!
Tłumaczenie phpBB3.PL