Zarejestruj    Zaloguj    Dział    FAQ

Strona główna forum » Grodziska Opolskie » Woskowice Małe Grodzisko 1




Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 1 ] 
 
Autor Wiadomość
 Tytuł: Opis
 Post Napisane: sobota, 8 grudnia 2018, 19:40 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): piątek, 15 lipca 2016, 15:43
Posty: 39258
Późnośredniowieczny tzw. gródek stożkowaty z m. Woskowice Małe (stanowisko 5, AZP 80-36/39) jest cennym zabytkiem archeologicznym, źródłem do poznania późnośredniowiecznych rycerskich założeń rezydencjonalno-obronnych. Zabytek posiada utrwaloną w krajobrazie czytelną formę terenową i jest jednym z nielicznych tego typu obiektów zlokalizowanych na Śląsku.Późnośredniowieczny tzw. gródek stożkowaty z m. Woskowice Małe (stanowisko 5, AZP 80-36/39) jest cennym zabytkiem archeologicznym, źródłem do poznania późnośredniowiecznych rycerskich założeń rezydencjonalno-obronnych. Zabytek posiada utrwaloną w krajobrazie czytelną formę terenową i jest jednym z nielicznych tego typu obiektów zlokalizowanych na Śląsku.

Usytuowanie i opis:

Zabytek znajduje się w bliskim sąsiedztwie wsi, na wschód od zabudowań i drogi (ok. 150 m od niej), w lesie, nad brzegiem rz. Starej Studnicy.

Grodzisko stożkowate w Woskowicach Małych to dobry przykład reliktów późnośredniowiecznego, niedużego drewniano-ziemnego założenia o funkcji rezydencjonalno-obronnej, będącego najprawdopodobniej siedzibą rycerską.

Obiekt – centralny nasyp jest w planie w przybliżeniu kolisty, ma średnicę ok. 35-40 m i powierzchnię ok. 10 arów (pomiary w oparciu o dane LiDAR). Wysokość kopca – nasypu wynosi ok. 3,5. Fosa nie jest dobrze czytelna, natomiast na północ od stożka znajduje się niewysoki wał. Na zabytku rośnie masywny, wiekowy i dostojny dąb.

Historia:

Gródek stożkowaty w Woskowicach Małych ma późnośredniowieczną metryką i jest datowany na XIV – XV w., choć jego początki mogą sięgać już końca XIII w. Genezę niedużych założeń obronnych, wznoszonych na sztucznie usypanych kopcach, lub naturalnych wzniesieniach i otaczanych fosą, wiąże się z Normanami i Europą Zachodnią, gdzie tego typu obiekty rozpowszechniły się już w poł. IX w., a jak uważają niektórzy najstarsze mogą pochodzić nawet z VIII w. We Francji gródki na kopcu określa się jako motte, natomiast w Niemczech używa się terminu Wasserburge.

W Polsce tzw. gródki stożkowate datowane są z reguły na XIII-XV w. Na terenie naszego kraju założenia tego rodzaju rozpowszechniły się w 2. poł. XIII w., zapewne najwięcej z nich wzniesiono w XIV w., w XV stuleciu stopniowo zaczynały wychodzić z użycia, a okres ich funkcjonowania zamyka się na początku XVI w. – choć pojedyncze siedziby przetrwały aż do XVIII w. Według L. Kajzera wieżowe dwory były elementem symboliki stanu rycerskiego i powstały oraz kształtowały się wraz z innymi jego wyznacznikami. Kastellolodzy szacują, że małych gródków rycerskich, „obronnych dworów” (drewnianych zamków) było w Polsce ok. 10 razy więcej niż murowanych dużych założeń zamkowych, wznoszonych przez zamożniejszych feudałów. W XIV w. były to już obiekty bardzo popularne i licznie występujące w krajobrazie kulturowym polskiego średniowiecza.

Stan i wyniki badań:

Obiekt był badany sondażowo w 1971 r. przez Z. Bagniewskiego. Prace wykopaliskowe pozwoliły określić chronologię zabytku na koniec XIII, XIV i XV w.

Dzięki badaniom archeologicznym, przeprowadzanym w całym kraju, posiadamy wiedzę na temat tego jak wyglądały i jak budowano średniowieczne, drewniano-ziemne, obronne siedziby, które ze względu na ich nieduże rozmiary określa się też jako gródki lub dwory rycerskie, a nawet jako „drewniane zameczki”. Na lokalizację gródków preferowano miejsca o stałym dostępie do wody i z natury obronne. Gródki lokowano najczęściej na obszarach podmokłych, łąkowo-bagiennych w bezpośrednim sąsiedztwie niedużych cieków rzecznych, co zapewniało dostęp do wody i ograniczało dojście do obiektu, a przez to zwiększało jego obronność. Obiekt w miejscowości Woskowice Małe jest tu dobrym przykładem. Niektóre gródki wznoszono na niewysokich wzgórzach-pagórkach dominujących nad okolicą lub na wyniesionych cyplach teras nadrzecznych. Zdaniem J. Kaźmierczyka lokalizacja poszczególnych gródków stożkowatych na Śląsku w dużym stopniu związana jest z przebiegiem granic poszczególnych księstw.

Generalizując, „klasyczny” tzw. gródek rycerski był relatywnie niedużą, skromną siedzibą i de facto był bardzo prostym założeniem obronnym, tak jak obiekt w Woskowicach Małych. Posiadał solidną drewnianą wieżę rezydencjonalno-obronną, wybudowaną w technice zrębowej, a posadowioną na sztucznie usypanym kopcu-nasypie. Kopiec ziemny z wieżą otoczony był szeroką fosą, którą wydrążano w trakcie wznoszenia nasypu. Usypanie kopca z jednej strony, czyniło założenie bardziej niedostępnym i w związku z tym zwiększało jego obronność, a z drugiej strony, niejednokrotnie było konieczne i służyło odizolowaniu siedziby-dworu od podmokłego podłoża. Wysokość zachowanych kopców wynosi zazwyczaj jedynie kilka metrów, ich podstawy są w planie najczęściej w przybliżeniu koliste lub lekko owalne, znacznie rzadziej czworoboczne, a ich średnice z reguły mieszczą się w przedziale 20-50 m. W przypadku gródków budowanych na pagórkach i cyplach oszczędzano nakładu pracy, ponieważ sztuczny nasyp nie musiał być już wysoki, a fosa niekoniecznie musiała otaczać obiekt – wystarczyło jedynie odciąć go tą przeszkodą od pozostałej części cypla. Uważa się, że wieża, wraz z ewentualnymi towarzyszącymi jej niewielkimi budynkami, otoczona była drewnianą palisadą lub płotem, a sam kopiec wzmacniano np. palami lub faszynowaniem, tak by był jak najbardziej stabilny i odporny na osuwanie się. Gródek tego rodzaju z pewnością posiadał też drewniany most przerzucony nad szeroką fosą. Odkryto również relikty założeń, które były bardziej rozbudowane i nieco większe, np. składały się z dwóch kopców, lub posiadały dodatkowy wał (oryginalnie zapewne drewniano-ziemny) i drugą okalającą całość fosę. Zachowana wieża książęca w Siedlęcinie, pow. jeleniogórski, woj. dolnośląskie jest przykładem takiego rodzaju założenia rezydencjonalno-obronnego w wersji luksusowej i dla zamożnego feudała.

Obiekt dostępny przez cały rok, sezonowo trudno dostępny ze względu na zalewanie najbliższej okolicy i prowadzącej do niego drogi gruntowej.

Oprac. Michał Bugaj

Źródło: https://zabytek.pl/pl/

_________________
Obrazek


Góra 
 Zobacz profil  
 
 Tytuł:
 Post Napisane: sobota, 8 grudnia 2018, 19:40 
 


Góra 
  
 
Wyświetl posty nie starsze niż:  Sortuj wg  
 
Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 1 ] 

Strona główna forum » Grodziska Opolskie » Woskowice Małe Grodzisko 1


Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość

 
 

 
Nie możesz rozpoczynać nowych wątków
Nie możesz odpowiadać w wątkach
Nie możesz edytować swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz dodawać załączników

Skocz do:  
cron
To forum działa w systemie phorum.pl
Masz pomysł na forum? Załóż forum za darmo!
Forum narusza regulamin? Powiadom nas o tym!
Tłumaczenie phpBB3.PL